سرنوشت تفاهم نامه مبهم لوزان، مبهم تر شد

amin movahedi

امین موحدی

پس از سخنان خامنه‌ای در خصوص اینکه هنوز اتفاقی‌ نیفتاده و الزامی برای طرفین خصوصاً ایران در لوزان به وجود نیامده و تاکید وی بر اینکه لغو تحریم‌ها همزمان با توافق برای عملی‌ شدن توافق ضروری می‌باشد ،حسن روحانی نیز طی‌ سخنرانی روز چهار شنبه خود در رشت ضمن اعلام اینکه به مصوبه کنکره آمریکا مبنی بر به دست آوردن حق وتو توافق هسته‌ای توسط کنگره اعتنایی ندارد به تکرار سخنان خامنه‌ای پرداخت و گفت:اگر در ادامه مذاکرات هسته‌ای، گروه ۱+۵ با لغو کامل تحریم‌ها موافقت نکند، توافقی صورت نخواهد گرفت.
از آنسو مرضیه افخم هم در واکنش به مصوبه اخیر کمیته روابط خارجی سنای آمریکا، گفت که این مصوبه به مسائل داخلی آمریکا ارتباط دارد در حالیکه “ما با دولت آمریکا مشغول مذاکره هستیم.”
با وجود چنین مشکل اساسی‌ معلوم نیست که در لوزان بر سر چه چیزی توافق شده بود که طرفین اینهمه در مورد موفقیت آمیز بودن آن‌ تاکید داشته و به همدیگر تبریک گفتند؟
حال با توجه به بروز مشکلات اساسی‌ در عملی‌ شدن توافق اولیه لوزان به نظر میاید طرفین قبل از هر گونه اقدام، میباید به این سوال اساسی‌ پاسخ دهند که چه ساز و کاری برای برون رفت از بن بست کنونی دارند ،بن بستی که آمریکا اصرار بر راست آزمایی و لغو تدریجی‌ تحریم‌ها دارد و ایران تاکید بر لغو فوری و همزمان با توافق نهایی مینماید .
از همان ابتدا هنگامی که بیانیه لوزان منتشر شد و هر کدام از طرفین قرائت‌های متفاوتی از این بیانیه ارائه کردند ،پر واضح روشن بود که این بیانیه نه تنها نمی‌تواند قابل اعتماد و مبنای توافق باشد بلکه تنها برای سر پوش گذاشتن بر عدم توافق اساسی‌ بر سر نحوه لغو تحریم‌ها و پایان فعالیت‌های هسته‌ای ایران به شکلی‌ که به نگرانی‌ جامعه جهانی‌ خاتمه دهد صادر شده است تا در فرصت پیش بینی‌ شده برای آغاز دور بعدی مذاکرات این مشکل به شکلی‌ رفع شود اما ملاحظه می‌کنیم که نه تنها امکان حل این مشکل اساسی‌ به این سادگی‌ وجود ندارد بلکه روز به روز با موضع گیری‌های داخلی‌ در آمریکا و ایران ،شرایط دشوارتر نیز میشود .
مصوبه اخیر کمیته روابط سنای آمریکا و همچنین اظهارات مقامات ایرانی از خامنه‌ای گرفته تا روحانی و ظریف وافخم،حکایت از این قضیه دارد که بیانیه لوزان در همان مرحله بیانیه ،باقی‌ بماند و ادامه مذاکره بر اساس آن‌ بیانیه از سوی یکی‌ از طرفین یا هردو به اصطلاح وتو شود
روز سه شنبه ۱۴ آوریل / ۲۵ فروردین‌ماه، کمیته روابط خارجی سنای آمریکا، لایحه «کروکر-منندز» را به رأی گذاشت. وبا حمایت اکثریت آرای سناتورهای عضو کمیته روابط خارجی تصویب شد.سخنان خامنه‌ای پیش از این مصوبه و سخنان روحانی که اعلام نمود اگر در ادامه مذاکرات هسته‌ای، گروه ۱+۵ با لغو کامل تحریم‌ها موافقت نکند، توافقی صورت نخواهد گرفت و همچنین سخنان مرضیه افخم پس از تصویب این مصوبه حکایت از این دارد که شاید جمهوری اسلامی ایران قبل از کنگره آمریکا، نسبت به وتوی بیانیه لوزان اقدام نماید که اگر سخنان خامنه‌ای پيش ازاين به معنای‌ وتوی پیشا پیش تفاهم يا همان بیانیه‌ لوزان نبوده باشد .حال باید منتظر ماند و سیر وقایع و اتفاقات روز‌های آینده را نظاره کرد ،سیری که به نظر میآید نتیجه مذاکرات ایران و غرب بر سر مسائل هسته‌ای قبل از تیرماه سال جاری زمان آغاز دور بعدی مذاکرات به شکلی‌ غیر منتظره رقم بخورد .