غبارزدایی از آینه‌ها محاکمه و اعدام شیخ فضل‌الله نوری

 

همنشین بهار :

خانم‌ها و آقایان محترم، دوستان دانشور و فرهنگ‌ورز، از راه دور و با قلبی نزدیک به شما سلام می‌کنم. این بحث به «ورَقه الزامیه» یا بهتر بگویم کیفرخواست شیخ فضل‌الله نوری می‌پردازد که در شمار حلقه‌های مفقوده تاریخ معاصر ایران محسوب می‌شد و متن کامل آن در کتب مرجعی چون «وقایع اتفاقیه» محمد مهدی شریف کاشانی، «تاریخ بیداری ایرانیان» ناظم الاسلام کرمانی و «تاریخ مشروطه» احمد کسروی و… نیامده‌است. فرزند ملک المتکلمین مهدی ملک‌زاده نیز در کتاب تاریخ انقلاب مشروطیت ایران «جلد ششم و هفتم»، ص ۱۲۶۰–۱۲۵۹ ذکر می‌کند علی‌رغم تلاش و جستجویی که انجام داده صورتجلسهٔ مکتوبی از آن دادگاه به دست نیاورده‌… و مطالب را به صورت نقل‌قول از بعضی از اعضای محکمه نقل می‌کند. من اینجا بیشتر به کیفرخواست و محاکمه وی که ۹ مرداد ۱۲۸۸خورشیدی صورت گرفت، اشاره می‌کنم. خطابه ارتجاع و انقلاب، شرح زندگی و گفتمان شیخ فضل‌الله نوری، همچنین چگونگی دستگیری و بگو مگوی ایشان با یپرم خان و…موضوع این بحث نیست. 
اصطلاح ورقه الزامیه را شیخ ابراهیم زنجانی بر معنای حکم تکلیفی یه کار ‌بُرده‌است. حکم تکلیفی قانونی است متضمن الزام شرعی دائر بر امر یا نهی. با تشکیل عدلیه، اصطلاح ادعانامه جای ورقه الزامیه را گرفت که توسط «مدعی‌العموم» تهیه می‌شود. با تغییر واژگان توسط فرهنگستان ایران، عدلیه (دادگستری)، مدعی‌العموم (دادستان) و ادعانامه (کیفرخواست) شد. 
 

ادامه مطلب