نوروز، خاستگاه و تاریخچۀ علمی آن

 

ضیاء صدرالاشرافی  :

ziasadr@hotmail.com

 

تقدیم است

 به آنام / مادرم معصومه خانم سلطان قرائی و

 به آتام / پدرم آقای مجتبی صدرالاشرافی

که عشق و شجاعت را، باحقیقت دوستی وحساب، بمن آموختند. 

فرا رسیدنِ عیدِ نوروزِسالِ (1399= مارس 2020 ) را بهمۀ هموطنانِ ایرانی، وتمام کسانی که درسراسرِ دنیا آن را گرامی می دارند تبریک گفته، وبجایِ دعا، آرزو و تلاش کنیم که سالِ جدید، سالِ: آزادی و برابری: (رفع تبعیض های مُزمِن)، سالِ علم گرائی، عقل گرائی، همراه با خرافه زدائی ونفیِ تقلید و بخصوص فقرزُدائی: ( فقردرحدِ بینوائی) درکشورِ ثروتمندی، همچون ایران باشد.

درنوشتن این مقاله، بنا به ایجابِ علم وعقل، بجایِ توسُل وبه احساسات وانکارِواقعیات، درحَدِّ داده ها و اسناد، باقی مانده ام واشتباه را با ارائۀ سند ودلیل، برای هرسطراین نوشته مرجوع می دانم.

***

مقدمه: پدیدۀ نوروز، که آغازِ فصلِ بهار، درنیمکرۀ شمالی، وشروعِ پائیزدرنیمکرۀ جنوبی است، درواقع یک پدیدۀ نجومی است. فقط دردوروز، زمین دردَوَرانِ بیضی وار، ونزدیک به دایره اش به دورِخورشید، بسببِ انحرافِ محوری اش، دروضعی قرارمی گیرد که شب  و روز، درتمامِ کرۀ زمین،  دوازده ساعت می شود، و نَویدِ شروعِ بهار( نوروز) دربخشِ میانیِ نیمکرۀ شمالی، و آغازِ پائیزدربخشِ میانیِ نیمکرۀ جنوبی را می دهد (نه دردوقطب ونه درخطِ استوا). به همین قیاس تقریباً ششماه بعد، یاد- آورِآغازِپائیز درهمان بخشِ نیمکرۀ شمالی، و فرارسیدنِ بهاردرهمان بخشِ نیمکرۀ جنوبی را اعلان میدارد( وبازنه درقطب ونه درخطِ استوا). علاوه بردوروزِاولِ بهارواولِ پائیز، دو روزِدیگر نیزدرنیمکرۀ شمالی و جنوبی، ( جزخطِ استوا ونیزدوقطب) بصورتِ عکسِ همدیگر مشخص هستند. طولانی ترین روزِنیمکرۀ شمالی با طولانی ترین شبِ نیمکرۀ جنوبی مصادف است و برعکس، همچنان که چهارفصل، درمقابل همدیگرقراردارند:

ادامه مطلب