رامین کامران

لحن گفتگوهای دیداری و شنیداری و «تويیتاری»، ایران و آمریکا شدید شده است. بازار تحلیل و حدس و گمان گرم است.
تهدید بستن تنگۀ هرمز که از سوی ایران به عمل آمده، هم اساساً نادرست است و هم بیجا.
از نظر استراتژیک نادرست است، به این دلیل که در حکم روشن کردن آتش جنگ خواهد بود، آنهم از سوی ایران که از بابت نظامی ضعیفتر از حریف است. چیزی که دشمنان طالبند تا به دستاویز آن، خود را در موضع صاحب حق قرار دهند و هر رفتاری در پیش بگیرند.
بیجاست، بخصوص از زبان روحانی که با سوابقش و با شناختی که همه از برنامه و روحیۀ خود و تیمش دارند، جدی گرفتنی نیست. کسی که جرأت نکرد از موضع قوی، از اشتباه فاحش ترامپ در خروج از برجام استفاده کند و بلافاصله آن دفتر ننگین را ببندد، نمیاید از موضع ضعیف حرفهای بزرگتر بزند.
احتمال بیرون کشیدن این تهدید از میان نفتالین، احتمالاً عادت است و ناتوانی در طرح اندازی استراتژیک به تناسب موقعیت متغیر. تازه بعد از خرج کردن این تهدید، عده ای به فکر افتاده اند که بگویند تنگه های دیگر هم هست و… این هم معلوم است که حرف هواست و برنامه ای در کار نیست. طبق معمول، حرف زدن و بعد فکر کردن ـ شیوۀ مرضیۀ جمهوری اسلامی.
در افق بحث ها، فقط از نبردی نظامی صحبت میشود که آمریکا شروع بکند. با اینهمه، نقداً از موقعیت فعلی بوی جنگ نمیاید، چون داستان دو حالت میتواند بگیرد.
یکی جنگ تمام عیار که نه بنیۀ مالی و وضعیت نظامی آمریکا ـ هیچکدام ـ اجازۀ این کار را نمیدهد. نظامیانش هم به عیان، تمایلی به این کار ندارند.
دوم همان روش بزن و در روی حملۀ هوایی. ولی اینرا هم آمریکا خوب میداند و هم دیگران که بلافاصله کار به جنگ تمام عیار خواهد کشید. چون جمهوری اسلامی هم متقابلاً پایگاه ها، کشتی ها و متحدان آمریکا را هدف قرار خواهد داد. حاصل کار در هر دو حالت روشن است، ویرانی ایران و شکست آمریکا.
آنچه کار را به اینجا رساند، بر خلاف آنکه ممکن است به نظر بیاید، انعقاد برجام بود که همه آنرا گامی به سوی صلح تلقی کردند و در بابش خیالپردازی نمودند. این تفاهم نامه حتی قرار صلح هم نبود که بگوییم صلح بدی بود. عقب نشینی بلا عوضی بود که پردۀ دومش از همان زمان انعقاد نوشته شده بود. افزایش بلافاصلۀ تحریمها از سوی اوباما که هیچ واکنشی هم برنیانگیخت و به حریف فرصت و جرأت پیشروی داد، آمد و رسید تا به اینجا که هستیم.
مقابله هر صورتی بگیرد، اداره اش دست همینها خواهد ماند. وجه سیاسیش این است، وجه نظامیش را نیز لابد با همان قابلیتی اداره خواهند کرد که جنگ ایران و عراق را اداره کردند. گفتم که ایران پیروز خواهد شد، بله، ولی بهای گزاف کار را در درجۀ اول حکومت خودش به مردم این کشور تحمیل خواهد کرد.

rkamrane@yahoo.com

منبع iranliberal