مقابله با اعتراضات مردمی؛ جایی که اصلاح‌طلبان و اصولگرایان به هم می‌رسند

با ادامه موج اعتراضات اخیر در شهرهای مختلف ایران علیه گرانی و مشکلات اقتصادی، حامیان دولت حسن روحانی با صراحت بیشتری منتقدان اصولگرای دولت را به سازمان‌دهی این اعتراضات متهم می‌کنند. همزمان اصولگرایان ضمن رد این اتهام، همسو با حامیان دولت از برخورد با معترضان و سرکوب اعتراضات دفاع می‌کنند.

اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس جمهوری در واکنش به اعتراضات اخیر گفته است:” مسائل اقتصادی بهانه برخی مسائل شده است. در پشت پرده مسائل دیگری مطرح است. کسانی که بانی برخی اقدامات علیه دولت شده‌اند، بدانند دود اقدامات آنها به چشم خودشان می‌رود. وقتی حرکت سیاسی در خیابان شروع می‌شود، دیگران بر آن سوار می‌شوند و کسانی که آن حرکت را شروع کردند، پایان دهنده آن نیستند.”

پیش از این نیز، چهره‌های شاخص در جناح اصلاح طلب و اعتدالگرای طرفدار دولت، اعتراضات اخیر از جمله کارزار “پشیمانم” در اعتراض به عملکرد حسن روحانی را ساخته و پرداخته اصولگرایان منتقد آقای روحانی دانسته بودند؛ از جمله محمد خاتمی، موج اخیر انتقاد از دولت حسن روحانی، به دلیل عدم پایبندی به وعده‌های انتخاباتی‌اش را “دسیسه” خواند و حامیان آقای روحانی نیز به شدت از آنچه آن را “عبور از روحانی” می‌خوانند، انتقاد کردند.

با وجود این، اصولگرایان منتقد دولت نیز دست داشتن در راه‌اندازی و سازمان‌دهی اعتراضات اخیر را به کلی رد کرده‌اند.

احمد علم الهدی، امام جمعه مشهد و از چهره‌های شاخص طیف تندرو اصولگرایان یک روز پس از اعتراضات روز پنجشنبه در مشهد گفته است مرجعی که از منظر مراجع نظامی و انتظامی ناشناخته است، از مالباختگان موسسه های مالی و معترضان به مشکل گرانی دعوت به اجتماع کرد و حال آنکه برای این برنامه مجوزی صادر نشده بود.

به گفته آقای علم الهدی، روز پنجشنبه برخی از مردم مشهد “برای بیان مطالبات خود در آن جمع حضور یافتند، اما به ناگاه در اجتماع چند صد نفری آنان، گروهی معدود که شمارشان از ۵۰ نفر نمی‌گذشت شعارهای انحرافی و هنجارشکنانه ‘فلسطین را رها کن و نه غزه نه لبنان، جانم فدای ایران’ سر دادند.”

تظاهراتحق نشر عکسUGC

آقای علم الهدی همچنین از برخورد با معترضان دفاع کرده و گفته است: “در چنین شرایطی اگر دستگاه‌های امنیتی و انتظامی، آشوبگران را به حال خود رها کنند، دشمنان با انتشار فیلم و عکس در رسانه‌های خود بیان خواهند کرد که نظام جمهوری اسلامی در مشهد پایگاه انقلابی خود را از دست داده است.”

به نظر می‌رسد که در برخورد با منتقدان و مخالفان، اصلاح طلبان حامی دولت حسن روحانی از همان الگوی آشنا و همیشگی جمهوری اسلامی پیروی می‌کنند و به جای پرداختن به مطالبات معترضان، آنان را عامل جناح رقیب می‌نامند و مبنای اعتراضاتشان را نه آنچه که در شعارهای معترضان تبلور می‌یابد، بلکه منازعات جناحی و سیاسی درون حاکمیتی می‌دانند.

چنین رویکردی در میان اصلاح طلبان سابقه‌ای طولانی دارد. در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی، هنگامی که طیفی از حامیان آقای خاتمی، او را به دلیل عدم پایبندی به شعارها و وعده های انتخاباتی‌اش و عدم تلاش کافی برای تحقق این شعارها مورد انتقاد قرار دادند، به “عبور از خاتمی”، “تندروی” و “همسویی با محافظه کاران” متهم شدند و از بدنه اصلاح طلب نزدیک به قدرت به حاشیه رانده شدند.

اصولگرایان نیز همواره هر حرکت اعتراضی را به “دشمنان نظام” نسبت داده و همین را دلیلی کافی برای سرکوب آن دانسته‌اند.

در این الگو، صورت مساله مطرح شده در اعتراضات به کلی عوض می‌شود. اصالت مطالبات و خواسته‌ها انکار می‌شود و معترضان، بازیچه‌های دشمنان داخلی و خارجی نظام معرفی می‌شوند. حتی اگر اعتراضات در حمایت از طیفی از نیروهای درون حاکمیت نیز باشد، هم معترضان و هم آن طیف از حاکمیت، همسو با دشمنان و عوامل نفوذی آنان قلمداد می‌شوند.

به این ترتیب، هر دو جناح درون حاکمیت حتی اگر انگیزه‌ها و دلایل یا اهدافی متفاوت داشته باشند، در عمل، مواضع و رویکردی مشابه اتخاذ می‌کنند که نتیجه آن، چیزی جز سرکوب اعتراضات نیست.

محسن نسج همدانی معاون امنیتی انتظامی استانداری تهران روز جمعه با اشاره به “نقش و تاثیر عناصر ضدانقلاب” در برپایی تجمعات در پایتخت، گفته است: “تاکنون مجوزی مبنی بر تجمعات مردمی در سطح شهر تهران از سوی استانداری صادر نشده و در صورت برگزاری چنین تجمعاتی از سوی نیروی انتظامی برخورد قاطع صورت می‌گیرد.”