استبداد و فاجعه

cyrous mohsen vand

سيروس محسن وند

در سالگرد تولد محمدرضاشاه پهلوى  ناچارم بجاى  تحليلهاى واقعگرايانه تاريخى، بهنوحه خوانىِ گويندگان دست راستى  و دست چپى  در اين و آن تلويزيون بپردازمهمهآنها نيز يك چيز ميگويندمحمدرضاشاه پهلوى قربانىِ توطئه  ى قدرتهاى خارجى وحماقت و نمك نشناسىِ ملت ايران شد

اگر چنان تحليلهايى را بپذيريم، بايد اذعان كنيم كه صدام حسين و معمرقذافى نيزقربانىِ توطئه خارجى ها و حماقت و نمك نشناسى  مردم خود شدند

اگر تاريخ را با معيارهايى چون توطئه  ى خارجى و نمك نشناسىِ مردم توجيه كنيم،آنگاه نه تنها خودرا به سطح عوام تقليل داده ايم بلكه به تحميق عوام نيز پرداخته ايم؛چه دست راستى باشيم و چه روشنفكرِ خودخوانده  ى دست چپىدر ضمن، با چنينتوجيهاتى راه به هيچ جا نميبريم

اگر بخواهيم به يافتن رابطه هاى علت و معلولى بپردازيم و بجاى توجيهات خاله پيرزنكى، همانگونه كه ماركس تلاش كرد ما هم تلاش كنيم تاريخ را به علم تبديل كنيم،آنگاه به توجيهاتى سودمندتر از توطئه  ى خارجى و نمك نشناسى توده ها ميرسيمتوجيهاتى كه هم اكنون شناخته شده هستند ولى ما چشم خود را بر روى آنهاميبنديم

اين نكته كه نظامهاى استبدادى با فاجعه خاتمه مييابند، يك نكته  ى شناخته شدهاست كه ما ناديده ميگيريماين نكته نه تنها شامل نظام پهلوى بلكه شامل صدامحسين و معمر قذافى و بشار اسد و كمونيسم در شوروى و هيتلر و موسولينى و همه ى نظامهاى استبدادى ميشود

از طرفداران پروپا قرص نظام پهلوى نميتوان انتظار تحليلهاى علمى داشت ولىتوجيهات روشنفكران چپگرا براى فاجعه  ى عراق و ليبى و سوريه نيز چيزى نيست جزتحميق عامدانه ى توده ها

نظامهاى ديكتاتورى داراى دو خصيصه هستند كه سقوط فاجعه بار آنها را تقريباً قطعى ميكند

نخست اينكه نظامهاى استبدادى، مردم را با خود ندارنددوم اينكه نظامهاىاستبدادى هميشه براى كشورهاى ديگر مخاطره آميز هستند. اين دو خصوصيت را در همه ى نظامهاى استبدادىِ پيشين و كنونى ميبينيم

-عدم شراكت مردم در روند حكومت در نظامهاى ديكتاتورى، هميشه منجر به بيگانگىِمردم و حكومت ميشود

-حكومتهاى ديكتاتورى هميشه تهديدى براى ديگر كشورها هستند

تركيب اين دو معضل نميتواند نتيجه اى جز فاجعه داشته باشد و اين درباره محمدرضاشاه پهلوى نيز صادق استهمانگونه كه درباره صدام حسين و معمرقذافى صادق بود و درباره ولاديمير پوتين و خامنه اى و آل سعود صادق  است

دست از تحميق مردم برداريدراهى جز فاجعه در پيش پاى محمدرضاشاه پهلوى و ايران نبود