«جاسوسی در حزب»‌(برادران یزدی و حزب توده ایران)

 

بهرام رحمانی :

کتاب «جاسوسی در حزب» شامل اسناد، مدارک و خاطرات مربوط به فعالیت‌های جاسوسی حسین و فریدون یزدی در شعبه حزب توده ایران در آلمان است. این کتاب به تازگی با ۳۴۸ صفحه، توسط موسسه انتشارات جهان کتاب به چاپ سوم رسیده است.

«عوامل نفوذی»، کسانی که در آزادی و خودخواسته، اطلاعات محرمانه حزب و سازمان خود را در اختیار پلیس امنیتی نهاده و این گزارش‌ها به زندانی شدن، شکنجه و مرگ رفقای هم حزبی آنان منجر می‌شود، اغلب از کارنامه خود شرم دارند و همکاری خود را با پلیس انکار یا روایتی جعلی از ماجرا به دست می‌دهند.

حسین یزدی به همکاری خود با ساواک‌(پلیس امنیتی حکومت پهلوی)، جاسوسی در حزب توده و بازداشت و شکنجه چپ‌ها بر اثر گزارش‌های خود با «افتخار» انجام داده و از آمادگی کنونی خود برای نابودی کمونیست‌ها نیز سخن گفته است.

جاسوسی حسین یزدی برای ساواک، بی‌شک یکی از نکته‌های مبهم و ناگشوده تاریخ حزب توده در ایران است. اگرچه در میان خاطرات رهبران و کادرهای این حزب اشاراتی کلی و گذرا به این ماجرا دیده می‌شود، اما همین اشارات کلی نیز چنان آغشته به ناراستی‌های مصالح و منافع فراکسیونی درون حزبی شده‌اند که کمک چندانی به شناخت چند و چون حقیقت ماجرا نمی‌کنند.

حسین و فریدون یزدی، فرزندان مرتضی یزدی، یکی از اعضای گروه ۵۳ نفر و از موسسان حزب توده ایران هستند. این دو در سال‌های ۱۹۵۴ و ۱۹۵۵ برای تحصیل به آلمان شرقی اعزام شدند و در شهرهای درسدن و برلن شرقی به دانشگاه رفتند.

حسین از همان آغاز ورود رهبری حزب توده به آلمان شرقی، به پشتوانه وجهه پدرش مورد اطمینان رهبری حزب قرار گرفت و مترجم و همراه رضا رادمنش دبیر اول حزب توده ایران شد. حسین به گفته خود، از همان زمان همکاری خود را با ساواک آغاز کرد. او ساواک را از تمام فعل و انفعالات داخل حزب آگاه ساخت و هم‌چنین از نامه‌های سری حزب عکس‌برداری می‌کرد و آ‌ن‌ها را همراه با نشانی فرستندگان، به مرکز سازمان امنیت ایران در شهر کلن آلمان غربی ارسال می‌کرد.

کتاب «جاسوسی در حزب» در نتیجه مطالعه هزاران صفحه از پرونده‌های مربوط به این ماجرا در آرشیو سازمان امنیت آلمان شرقی‌(اشتازی) و هم‌چنین گفت‌و‌گوی مستقیم با حسین و فریدون یزدی به همت قاسم نورمحمدی تولید شده است.

ادامه مطلب