خیزش دی‌ماه ۱۳۹۶ – گستره، خواست‌ها و آسیب‌شناسی

 

احد قربانی دهناری :

جستارگشایی

نخستین روزهای دی‌ ماه ۱۳۹۶، رزمندگانی پرشور در اکثر شهرهای ایران، نه تنها رشادت، از خود گذشتگی و بی‌باکی الهامبخش نشان داده‌اند، بلکه خواست‌های روشنی را فریاد کرده‌اند که می تواند و باید برنامه و پرچم مبارزه ما برای گذار از حکومت اسلامی باشد. با نگاهی به محتوای شعارهای این رزمندگان دلیر، می‌توان به خواست‌ها، سطح و ویژگی جنبش سرنگونی رژیم، پی برد.

شعارهای خیزش نشان می‌دهد، مردم به‌ستوه‌آمده از تنگدستی و اختناق و تبعیض، مطمئن شدند که رژیم قابل اصلاح و قادر به حل مشکلات آنها نیست و علیرغم خشونت غیرانسانی، درنده‌خویی، سرکوب و اعدام گسترده‌ی رژیم، دل آنرا پیدا کردند که بپاخیزیند و درد خود را فریاد کنند. اکثریت قریب به اتفاق تظاهرکنندگان در زمان حکومت جمهوری اسلامی متولد شدند و در مدارس و دانشگاه‌های اسلامی‌شده آنها درس خوانده‌اند. شعارهای به‌روشنی رنگ معیشتی، ضدحکومتی و براندازانه، ضد روحانیت و حسرت به گذشته دارد. حرکت اعتراضی هرچند با شعارهای معیشتی آغاز شد، اما مطالبات آغازین آن به زودی ژرفش یافت به نفی و سرنگونی نظام ولایت فقیه و روحانیت انجامید

واکنش حکومت، انکار خواست‌ها، انکار بیکاری، فقر، گرانی، تورم، کارتن‌خوای، گورخوابی، پشت‌بام‌خوابی، ماشین‌خوابی و اتوبوس‌خوابی و تلاش در بردن جنبش به سمت خشونت و نسبت دادن آنها به خارجی‌ها بود. محمد جعفر منتظری، دادستان کل کشور بی‌شرمانه می‌گوید[i]:

طراح اصلی این پروژه، یک آمریکایی به نام مایکل اندریا، مسئول سابق مبارزه با تروریسم سازمان سیای آمریکا است و اتاق عملیاتی متشکل از سه ضلع آمریکا، صهیونیست و آل سعود نیز برای این ناآرامی‌ها تشکیل شده بود که به طور عمده، برنامه‌ریزی آن به عهده مایکل و یکی از افسران اطلاعاتی وابسته به موساد انجام می‌شد و هزینه آن هم به عهده آل سعود بود.

خیزش دی ماه ۱۳۹۶ دو ویژگی‌ برجسته داشت: بیشتر شرکت‌کنندگان در جنبش از جوانان محرومترین اقشار جامعه بودند و خیزش کاملن غیرمذهبی بود و شعارهای مذهبی چون “الله اکبر” و “یا حسین” شنیده نشد. جنبش سکولار و خواهان جمع‌کردن بساط دین از حوزه‌ی سیاست و قدرت بود.

[i]  در سایت خبری انتخاب، ۱۴ دی ۱۳۹۶

دیماه 96 احد قربانی