زنانی که شکست را شکست دادند (۷)

 

همنشین بهار :

در قسمت اول، و دوم و سوم و چهارم و پنجم و ششم از افراد زیر صحبت شد:
قره العین، زینب پاشا (ده باشی زینب)،‌ مریم عمید، محترم اسکندری، شوشا عصار، ملک‌تاج فیروز (نَجم‌السلطنه)، توبا آزموده، بی‌بی مریم بختیاری، صدیقه دولت آبادی، مادام زری لازاریان، لُرتا هایراپتیان تبریزی، فاطمه سیاح، راضیه شعبانی، شمس کسمایی، قدم‌خیر قلاوند، روشنک نوع‌دوست، سوسن تسلیمی، پوری سلطانی، شمس الملوک مصاحب، فرح دیبا، معصومه شادمانی، قمرالملوک وزیری، بَدریِ آتابای، و توران میرهادی، فاخره صبا، مهرتاج رخشان، فخرعظمی ارغون، مهشید امیرشاهی، طلعت بصاری و روشنک داریوش. 

در این بخش به چند نفر دیگر اشاره می‌شود.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

زند دُخت شیرازی، فروغ عصر خویش

زند دخت شیرازی (۱۲۹۰ – ۱۳۳۱)، از زنان دلیر، و پیش‌آهنگ نهضت آزادی بانوان، نام اصلی‌اش «فخرالملوک» است. دختر نصرالله خان زند بود و عقبه‌اش به کریمخان زند می‌رسید. مادر زند دُخت «ضیاءالشمس» هم، دختر یکی از پزشکان قدیم شیراز (شریف الحکماء) بود. زند دُخت شورشی و جوان، سال ۱۳۰۹ خورشیدی، همراه خانواده‌اش راهی تهران شد و در ۱۸ سالگی جمعیت «انقلاب نسوان» (نهضت نسوان) را بنیاد گذارد. او مجله «دختران ایران» را نزدیک به یک قرن پیش، در هفت شماره منتشر کرد. نویسندگانی چون کاظم‌زاده ابرانشهر، رشید یاسمی، رضازاده شفق، سعید نفیسی، محمدعلی جمال‌زاده، دکتر هوشیار، عارف قزوینی و صدیقه دولت‌آبادی در مجله مزبور می‌نوشتند. زند دُخت، هدف از انتشار مجله دختران ایران را «بیداری زنان» برمی‌شمرد. آن زن بُرنا و دلیر، علاوه بر نوشتن مقاله در مجله دختران ایران، در روزنامه‌هایی همچون حبل المتین (چاپ هندوستان)، عصر آزادی (شیراز) و شفق سرخ (تهران) در زمینه تساوی حقوق زن و مرد، آزادی زنان و کشف حجاب می‌نوشت و موارد زیر را برجسته می‌کرد: ترویج شعار تساوی حقوق زن و مرد، به مبارزه کشاندن هر چه بیشتر زنان برای کشف حجاب، تشویق همه به خودداری از پوشیدن پارچه‌های خارجی، ترویج علم و فرهنگ و ورزش در میان بانوان و بیشتر از همه مبارزه با خرافات. زنددخت در مدرسه‌های دخترانه نیز درس می‌داد و مدت کمی هم در وزارت فرهنگ وقت استخدام شد. 

ادامه مطلب