صورتِ استنطاق میرزا رضا کرمانی؛ ضارب ناصرالدین شاه

 

همنشین بهار :

میرزا رضا، سر سازش با ستمگران ندارد


۱۵ آبان ۱۳۵۴، بخشی از بازجویی میرزا رضای کرمانی، در مجموعه تلویزیونی سلطان صاحبقران (ساخته علی حاتمی) از شبکه دوم تلویزیون ملی ایران به نمایش درآمد. من همان ایام در زندان قصر بودم و آن استنطاق را با دیگر زندانیان پی می‌گرفتم.
در زندان، کتاب «تاریخ بیداری ایرانیان» که نویسنده آن ناظم الاسلام کرمانی، از نزدیک میرزا رضا را دیده بود، دست‌به‌دست می‌گشت بخصوص که پرسش و پاسخ‌های بازجو (میرزا ابوتراب خان نظم‌الدوله) و ضارب شاه را واژه به واژه ثبت کرده بود.
شخصیت و روحیه میرزا رضا کرمانی، از نامه‌هایی پیداست که دوازده سال پیش از کشتن شاه، از وکیل‌آباد کرمان به حاجی محمدحسن امین‌الضرب نگاشت. نامه‌های هوشیارانه و جسورانه میرزا رضا نشان می‌دهد او سر سازش با ستمگران ندارد.

میرزا رضا کرمانی، ۱۲۲۶ خورشیدی در رفسنجان کرمان، روستای شمس‌آباد نوق، یه دنیا آمد و ۲۲ مرداد ۱۲۷۵ در تهران (در رابطه با قتل ناصرالدین شاه) به دار کشیده شد. او جلوتر، مدتها پیش از تیراندازی به شاه، برای شکایت از حاکم کرمان به تهران آمد، اما مورد آزار نایب‌السلطنه کامران میرزا قرار گرفت و مدت‌ها در زندان بود. بنا به کتاب «تاریخ بیداری ایرانیان»، وقتی میرزا رضا از حبس خلاص شد به تهران رفت تا تظلم‌خواهی کند، اما کسی به داد او نرسید. نه تنها شکایتش رسیدگی نشد بلکه باز هم به زندان افتاد. «مدت بیست و دو ماه» به زندان قزوین و چندی هم به «انبار شاهی» فرستاده شد.

ادامه مطلب