عهدنامهِ مودتِ ۱۹۵۵، بین ایران و ایالات متحده

 

همنشین بهار :

دو سال بعد از کودتای ۲۸ مرداد، بیست و سوم مرداد ۱۳۳۴ (پانزدهم اگوست ۱۹۵۵)، «عهدنامه مودّت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی» Iran-United States Treaty of Amity بین ایران و ایالات متحده به امضا رسید. این سند در فیش ثبت عهدنامه‌های سازمان ملل به شماره ۴۱۳۲ ثبت شده‌است.
▬ عهدنامه مودّت را «مصطفی سمیعی»، معاون دائمی وزارت امور خارجه دولت شاهنشاهی ایران و «سِلدِن چَپین» Selden Chapin سفیر کبیر فوق‌العاده و مختار وقت ایالات متحده آمریکا در تهران، هر یک به نمایندگی از بالاترین مقام کشور خود (پادشاه ایران و رئیس‌جمهور آمریکا) امضا کرده‌اند.
▬ عهدنامه مودّت در همان سال ۱۳۳۴ به تصویب مجالس شورای ملی و سنا و بعداً به امضای پادشاه رسید و جنبه قانونی یافت. بعد از کودتا، هدف از انعقاد آن تحکیم مناسبات دوستانه، گسترش همکاری‌های بازرگانی و اقتصادی و به نظم و قاعده درآوردن روابط کنسولی عنوان شد.
▬ عهدنامه مودّت متشکل از یک مقدمه و ۲۳ ماده است. متن اصلی آن را به فارسی و انگلیسی، در سایت خودم (در بخش غبارزدایی از آینه‌ها) گذاشته‌ام.
▬ بر اساس بند ۲ از ماده ۲۱، هر اختلافی میان ایران و آمریکا در مورد تفسیر یا اجرای این عهدنامه که از طریق دیپلماتیک قابل حل نباشد، باید به دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه ارجاع شود. (دیوان بین‌المللی دادگستری International Court of Justice معروف به دادگاه جهانی -واقع در لاهه هلند – رکن قضائی اصلی سازمان ملل متحد است.)
▬ بند ۲ ماده ۲۳ تصریح می‌کند: این عهدنامه مدت ده سال معتبر خواهد بود و پس از آن نیز تا موقعی که به ترتیب مقرر در این عهدنامه خاتمه پذیرد به قوت خود باقی خواهد بود.
It shall remain in force for ten years and shall continue in- force thereafter until terminated as provided herein.

ادامه مطلب