همنشین بهار :
خانم‌ها و آقایان محترم، دوستان دانشور و دردمند، به شما سلام می‌کنم. این بحث به یکی از اسناد مهم مربوط به انقلاب بزرگ ضدسلطنتی که مُلاخور شد، می‌پردازد. تلگراف ویلیام سالیوان، آخرین سفیر ایالات متحده در ایران که ۹ نوامبر ۱۹۷۸ – و چنانچه گری سیک می‌گوید ۲ نوامبر آن سال – به واشنگتن (به وزارت امور خارجه) فرستاد. عنواش این بود: «فکر کردن به‌آنچه فکر نکردنی است».
بخشی از آن در ترجمه خاطرات سالیوان – ماموریت در ایران – اشاره شده و اینجا و آنجا هم تکه‌هایی از آن نقل می‌شود، اما تا کنون، متن کامل آن بفارسی در دسترس نبود.
در ویدئوی مربوط به این مطلب، اصل تلگراف قرائت شده‌است.
…
ویلیام سالیوان (William Sullivan (۱۹۲۲–۲۰۱۳ که از سال ۱۹۷۷ تا ۱۹۷۹ در ایران مشغول کار بود، در طول دوره مأموریت خود در کشور ما، با انقلاب بزرگ ضدسلطنتی مواجه شد و تحت تأثیر اختلافات سایروس ونس و برژینسکی، با برژینسکی درگیری لفظی پیدا کرد و حتی بر سر او داد کشید. وقتی صبح ۲۲ بهمن سال ۵۷، نامبرده به سالیوان زنگ زد و گفت به ژنرال گاست (مسؤول اول اداره مستشاری ارتش ایران)، بگوید که حالا زمان کودتا فرا رسیده‌است…
ویلیام سالیوان به برژینسکی توپیده بود: نمی‌فهمم، حتماً داری لهستانی صحبت می‌کنی. ژنرال گاست در زیرزمین مقر فرماندهی عالی گیر افتاده و حتی نمی‌تواند خودش را نجات دهد، چه رسد به این که بخواهد این کشور را نجات دهد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
اداره مستشاری ارتش تحت فرماندهی ژنرال‌های آمریکایی اداره می‌شد و در آستانه انقلاب، ژنرال گاست، همه‌کاره آن بود و در عین حال رئیس ستاد نیز شناخته می‌شد. ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، وی در تهران با مستشاران آمریکایی و شماری از سران نظامی ایران، در ساختمان ستاد کل ارتش (خیابان دکتر شریعتی)، در محاصره جوانان مسلح قرار گرفتند. وقتی به طرف قرارگاه تیراندازی شروع شد، از قضا گلوله‌ها پنجره‌ها را در بخش ژنرال گاست خرد کرد و او و همراهانش سراسیمه به زیر زمین ستاد خزیدند. سالیوان اندکی پس از پیروزی انقلاب ایران، و پیش از بحران گروگانگیری سفارت آمریکا در تهران، به آمریکا فرا خوانده شد و بلافاصله بازنشسته گردید. وی ۱۲ اکتبر ۲۰۱۳ درگذشت. بخشی از خاطرات او با عنوان Mission to Iran (مأموریت در ایران) منتشر شده‌است.
