بهرام رحمانی
مقدمه
جمال خاشقچی روزنامهنگار عربستانی از دوم اکتبر در استانبول ناپدید شده است. اما از تاریخ تاکنون، اخبار و گزارشات، تحلیلها و تفسیرهای مختلفی درباره این ماجرا نوشته شده و انگار روزنامههای ترکیه در این مورد با همدیگر مسابقه گذاشته و هر روز سناریوی تازهای را پیش میکشند. بهعبارتی دیگر، یک قتل و دهها سناریو!
جمال خاشقجی روزنامهنگار منتقد حکومت عربستان سعودی، ظهر سهشنبه 2 اکتبر 2018 – 10 مهر 1397، بهکنسولگری عربستان سعودی در استانبول مراجعه کرده بود که برای ازدواج با نامزد ترک خود، گواهی تجرد بگیرد اما دیگر بازنگشته و همچنان اثری از او نیست. ابعاد این پرونده روزبهروز گستردهتر میشود.
یکی از رفقای نزدیک خاشقجی اعلام کرده که او در واشنگتن به سفارت عربستان سعودی رفته و در مورد ازدواج خود با یک زن شهروند ترکیه با مقامات سفارت صحبت کرده و آنان اعلام کرده¬اند که «باید برخی مدارک و اسناد لازم را از سفارت ما در ترکیه برایمان بیاورید.»
او از نامزد خود خواسته بود بیرون در کنسولگری منتظر بماند و اگر پیدایش نشد با یکی از اعضای حزب حاکم بر ترکیه تماس بگیرد. از آن زمان دیگر کسی او را ندیده است.
خاشقجی از جمله نخبگان سعودی و به خاندان سلطنتی نزدیک بود. در دهه 2000 او به ترکی الفیصل، رییس سابق سازمان جاسوسی عربستان که بعدها سفیر سعودی در بریتانیا و آمریکا شد مشاوره میداد. او اغلب تاکید داشت که نقدهای او «نصیحت» است و او قصد زیر سئوال بردن پادشاهی را ندارد.
ولیعهد عربستان سال گذشته در پاکسازی بهبهانه فساد بیش از 100 نفر از شاهزادگان و وزرا را بازداشت کرد. دهها تن از آنها در حبس پوسیدند، برخی از آنها ممکن است با مجازات اعدام روبهرو شوند.
در ماه مارس لجین الهذلول، فعال حقوق زنان در ابوظبی بازداشت شد و با هواپیما به عربستان منتقل شد، او از آن زمان در زندان است.
در این مورد، همواره مقامات دولتی ترکیه و آمریکا نیز درباره ناپدید شدن و یا قتل خاشقچی در کنسولگری عربستان سعودی در استانبول، ضمن تاکید به بررسی این واقعه اما نگران منافع اقتصادی و سیاسی خود هستند. و یا تلاش می کنند امتیازات جدید از حکومت عربستان بگیرند. تقریبا کشورهای اتحادیه اروپا نیز نگران فروش سلاحهای خود به عربستان هستند.