مریم میرزاخانی و، شهود هندسی قوی

همنشین بهار :

وقتی این یاداشت را تنظیم می‌کردم مریم میرزاخانی به میهمانی خاک نرفته بود.
آنچه او هم نوست و هم کهن است
سخن است و در این سخن سخن است
یادگاری کز آدمیزاد است
سخن است آن دگر همه باد است
آید آواز هر کس از دهلیز
روزی آواز ما برآید نیز
چون من این قصه چند کس گفتند
هم در آن قصه عاقبت خفتند
چند باشی نظامیا در بند
خیز و آوازه‌ای برآر بلند

با آرزوی بهبودی مریم میرزاخانی ریاضیدان فرهیخته و با وقار ایرانی اشاره کوتاهی به زندگی او می‌کنم. مریم حدود دو سال پیش از انقلاب، پا به عرصه هستی گذاشت. درآغاز می‌خواست نویسنده شود اما ذوق و شوق ریاضی و زیبایی‌های آن وی را به عالمی دیگر کشید. خودش گفته‌است: برای من مسایلی وجود دارد که بیشتر از ۱۰سال است که روی آنها کار می‌کنم، با وجود این هنوز نتیجه‌ای نگرفته‌ام اما ناامید نمی‌شوم. بدون علاقه‌داشتن به ریاضی شما ممکن است آن را سرد و بیهوده بیابید. اما زیبایی ریاضیات خود را به شاگردان صبور نشان می‌دهد.

او توانست یک سری رشته‌های ریاضی را با ارتباط‌های غیر منتظره، بهم پیوند دهد و با این کار، متد تازه‌ای در حل مسائل ریاضی ابداع کند که تا آنزمان استفاده نشده بود. دوباره به این موضوع برمی‌گردیم.

 

مریم میرزاخانی در دوران تحصیل در دبیرستان فرزانگان تهران، برنده مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی در سال‌های ۱۹۹۴ (هنگ‌کنگ) و ۱۹۹۵ (کانادا) شد و در این سال به عنوان نخستین دانش‌آموز ایرانی جایزه نمرهٔ کامل(۴۲ از ۴۲ را) گرفت. وی نخستین دختری بود که به تیم المپیاد ریاضی ایران راه یافت، نخستین دختری بود که در المپیاد ریاضی ایران طلا گرفت، نخستین کسی بود که دو سال مدال طلا گرفت و نخستین فردی بود که در آزمون المپیاد ریاضی جهان هم نمرهٔ کامل گرفت. از همان سال‌های دبیرستان موضوعاتی چون Graph «گراف»(مدل ریاضی برای یک مجموعه گسسته که اعضای آن به طریقی به هم مرتبط هستند) و Apollonius’ theorem مسائل آپولونیوس(تعدادی مسئله در هندسه اقلیدسی که در آن‌ها نحوه رسم یک دایره با سه ویژگی خاص، مورد پرسش قرار گرفته‌است)، مشغله ذهنی مریم میرزاخانی بود.

ادامه مطلب