مهرداد سید عسگری :
فراز و فرود های ارز در صنعت دارو و بحث وارد کردن مواد اولیه و بالطبع گران شدن دارو تبدیل به یک دغدغه مهم برای ایرانیان شده است و برخی گزارشها از۴ تا ۵ برابر شدن قیمتها ی شرکتهای دارویی و ۱۸ تا ۲۰ برابر قیمت در بازار سیاه در صورت عدم تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی میدهد همچنین سازمان غذا و دارو عملا لیستی را تهیه کرده است تا از فهرست تخصیص ارز خارج شود و این امر منتج به کمبود دارو در کشور شده است و بنا بر گفته منتخبین انجمن دارو سازان ایران مشکلات تامین مواد اولیه و تولید دارو در ایران از دوران جنگ ۸ ساله بدتر شده است.
مرور مشکلات پر دامنه صنعت
بنا بر تحلیل تولید کنندگان حوزه دارو، مشکلات خرید، تامین و تدارک مواد اولیه در صنعت دارو، کافی نبودن ارز یا تخصیص دیرهنگام آن، مشکلات موجود در حوزه نقل و انتقال مالی و حمل و ارسال کالا از مهم‌ترین چالش‌هایی است که تولیدکننده‌های دارو در حال حاضر با آنها روبه‌رو هستند و این مشکلات ریسک زیادی را به شرکتهای وارد کننده تحمیل می‌کند که باعث تاخیر در فرآیندها، افزایش بهای تمام‌شده تولید، کاهش کیفیت و دسترسی ناکافی بیماران به دارو شده است.
از دیگر مشکلات این حوزه عدم پرداخت طلب داروخانه داران توسط شرکت های بیمه (بیمه تامین اجتماعی، بیمه سلامت و بیمه نیروهای مسلح ) به دلیل بدهی‌های دولت به این شرکت های بیمه است. همچنین دولت به کارخانه های تولید کننده دارو هم بدهکار است که باعث می‌شود دست و بال تولیدکنندگان از منظر دسترسی به نقدینگی و سرمایه در گردش کافی بسته باشد. البته بدهی دولت به مراکز درمانی، بیمارستان‌های دولتی و خصوصی هم بخش دیگری از مشکلات نظام سلامت و درمان کشور است.
همچنین عدم سرمایه گذاری جدید در صنعت دارو و مستهلک شدن صنایع دارو سازی و فقدان فن آوری های نوین جهت تولید دارو های جدید از دیگر مشکلات صنعت دارو در ایران است.
فقدان کیفیت و ابهامات آن
مساله کیفیت تهیه مواد اولیه دارو در ایران نیز از دیگر مشکلات صنعت داروست اگر کمی به عقب باز گردیم در اوایل انقلاب و با وجود تحریم های آمریکا واردات مواد اولیه به ایران ادامه داشت اما شرایط کنونی به نحوی است که خرید مواد اولیه از کشور هند جایگزین کشور های دست اول شده است و اگر مشکلات کنونی ادامه یابد به ناچار به واردات بیشتر مواد چینی روی خواهیم آورد که روشنی نتایج این تصمیم بر همگان مبرهن است.
البته مقامات سازمان غذا و دارو ادعای تولید پر شمار داروهای با کیفیت و کنترل بر توزیع و قیمت دارو می کنند. ادعاهایی که فرسنگ ها با واقعیت فاصله دارد.
برند داروها و عملکرد گروهی از پزشکان
وجود فرهنگ زیر میزی میان برخی از پزشکان و شرکتهای تولید کننده و وارد کننده دارو، تجویز فراوان داروهای تولیدی یا وارد شده به وسیله این شرکت ها و همچنین تاکیدهای غیر ضروری این دسته از پزشکان به بیماران مبنی بر خرید برندهای خاصی از داروها که تجویز کرده اند، بر پیجیدگی های مساله افزوده است.
داستان پر ماجرای داروهای بدون نسخه
افزایش قیمت داروهای بدون نسخه و تولید آن بر تولید کنندگان فشار زیادی وارد کرده است زیرا بسیاری از تولید کنندگان با حاشیه سود صفر یا با ضرر آن را تولید می کنند و قیمت گذاری دستوری تولید کنندگان را آزار می دهد و در صورت ادامه روند موجود این شرکتها دست از تولید خواهند کشید یا خطوط تولید را به حداقل می رسانند و این امر از انجا مهم است که مصرف کنندگان دارو های بدون نسخه همچون داروهای عمومی مخاطب ۸۰ میلیونی دارند و اندک کمبودی در این زمینه دارای بازتاب بیشتری در فضای روانی و واقعی کشور خواهد بود
بیمه و قیمت های جدید
در صورت ادامه روند موجود عملا بسیاری از دارو ها از لیست تعهدات شرکتهای بیمه خارج خواهد شد و دارو با قیمت آزاد به دست بیماران خواهد رسید و این کالا از سبد سلامت اقتصاد خانوار خارج خواهد گردید.
به کدامین روند ها می توان اعتماد کرد؟
تکذیب و تایید مقامات وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو در خصوص ارز ۴۲۰۰ تومانی و آزاد کردن قیمت بسیاری از داروها و حرکت به سمت تخصیص ارز نیمایی به جای ارز ۴۲۰۰ تومانی یا تهیه ارز آزاد و ارایه برنامه هایی مبنی بر دادن تفاوت قیمت ها به شرکتهای بیمه محاقظه کارانه ترین روندی است که در خصوص افزایش قیمت دارو می توان باور نمود و بی گمان افزایش شدید قیمت دارو در اه است هرچند دولت سعی می نماید با کاهش تعرفه واردات دارو از ۴ درصد به ۱ درصد ا بحران کنونی کمبود شدید دارو را مدیریت کند
منابع
https://syndipharma.org/?p=501692
https://www.imna.ir/news/542469/چرا-بعضی-داروها-گران-شد
