امیر کیان‌پور :
هاشمی فسنجانی، در زمینه: سر شاپور بختیار مقتول
با فشار تهران، سه روز بعد در ۱۱ اوت، یک گروگان دیگر نیز آزاد می‌شود. این بار، یک شهروند ۶۰ ساله آمریکایی به نام ادوارد آستین تریسی که او هم حدود ۵ سال در اسارت سازمان عدل انقلابی، به رهبری سید عباس موسوی بوده است.[۲]
تریسی صحیح و سالم از طریق سوریه به همان جایی منتقل می‌شود که حدود ۱۱ سال پیش از آن، ۵۲ گروگان آمریکایی پس از ۴۴۴ روز اسارت در ایران صحیح و سالم قدم گذاشتند: بیمارستان نیروی هوایی آمریکا در ویسبادن در غرب آلمان.
جان مک‌کارتی نخستین شهروند بریتانیایی بود که در جریان بحران گروگان‌ها در لبنان (۱۹۸۲-۱۹۹۲) ربوده شد. از جمله دلایل سازمان جهاد اسلامی برای انتخاب مک‌کارتی از بین گروگان‌ها این بود که آزادی او می‌توانست بازتاب رسانه‌ای گسترده‌ای داشته باشد. آزادی تریسی نیز از این بابت معنادار بود که از ۱۵ ماه پیش از آن گروههای لبنانی تن به آزادی هیچ گروگان آمریکایی‌ای نداده بودند.
وانگهی، اولین بار بود که تهران و حزب‌الله از «کانال سازمان ملل» برای گروگان‌ها اقدام می‌کردند.
آن گونه که روزنامه لوموند خبر داد، سازمان جهاد اسلامی لبنان روز ۶ اوت (روز ترور بختیار) در بیانیه‌ای اعلام کرده بود که «در ۴۸ ساعت آینده پیامی بسیار مهم را از طریق یک فرستاده ویژه به دبیرکل سازمان ملل ارسال خواهد کرد.» این پیام ساعاتی پس از آن منتشر شد که نشریه تهران تایمز، از احتمال آزادی گروگان‌های آمریکایی و بریتانیایی تا قبل از پایان هفته خبر داده بود.
در پایان هفته، همچنان که رفسنجانی در خاطراتش مینویسد، دیدار مک‌کارتی و خاویر پرز دکوئیار، دبیرکل سازمان ملل، و تحویل نامه سازمان جهاد اسلامی در صدر خبرها قرار می‌گیرد؛ نامه‌ای حاوی پیام آمادگی این سازمان برای معاوضه تمام گروگان‌های غربی‌اش با حدود ۳۷۵ زندانی عرب و فلسطینی در بند اسرائیل.
بنا بر گزارش طبقه‌بندی خارج‌شده از مرکز ضد ترور سازمان سیا، تهران با سوء‌استفاده از سازمان ملل –در واقع، با تاکید بر میانجی‌گری این سازمان و «تبلیغات» و سر و صدا در این باره— در صدد«افزایش فشار افکار عمومی بر اسرائیل و غرب» برای پیشبرد اهداف سیاسی خویش بود. این گزارش، در عین حال، این تاکید را تمهیدی برای مهار انتقادات گروههای تندروی شیعه از روند آزادی گروگان‌ها می‌داند.
اما آیا اهداف ایران در بازی دیپلماتیک صرفاً به همین‌ها خلاصه می‌شود؟ آن هم در روزهایی که مهم‌ترین خبر در داخل کشور، ترور بختیار است؟
عبدالله نوری به دمشق می‌رود
چند ساعت پس از آزادی مک‌کارتی در ۸ اوت، یک گروه ناشناخته به نام «سازمان دفاع از حق زندانیان»، جروم لیرو، یک پزشک فرانسوی عضو سازمان «پزشکان جهان» را در بیروت ربود و تهدید کرد در صورت ادامه روند آزادی گروگان‌ها، او را خواهد کشت.
مرکز ضد ترور سازمان سیا، این عمل را خودسرانه و خلاف خواسته تهران می‌داند.
خودسرانه یا هماهنگ‌شده، عرصه برای فعالیت دیپلمات‌های تهرانی باز می‌شود. عبدالله نوری، وزیر وقت کشور، به دمشق می‌رود. الکساندر واتسون، دیپلمات آمریکایی و معاون سفیر ایالات متحده در سازمان ملل، و جیان-دمنیکو پیکو، فرستاده ویژه خاویر پرزدکوئیار نیز آنجا حاضر اند. شخصی به اسم أبو عبدالله هم از طرف سازمان‌های لبنانی حضور دارد.
همه در دمشق گرد هم آمده‌اند و مذاکرات فشرده در جریان است. در آنجا عبدالله نوری با سید محمدحسین فضل‌الله از مراجع تقلید شیعه و «پدر معنوی حزب‌الله لبنان» و احمد جبرئیل، رهبر و بنیان‌گذار جبهه مردمی برای آزادی فلسطین-فرماندهی کل نیز دیدار میکند.
