بنیاد میراث پاسارگاد
احسان یارشاطر، پژوهشگر، ایرانشناس، استاد دانشگاه کلمبیا، بنیان‌گذار مرکز ایرانشناسی در آمریکا و طراح و مدیر تدوین «دانشنامه ایرانیکا » در سن 98 سالگی در کالیفرنیا زندگی را بدرود گفت اما بدون تردید یارشاطر آن چه را که از خود به جای گذاشت اثری جاودان در تاریخ ایرانزمین و جهان خواهد بود
یارشاطر در دهه هفتاد، در کنار تحقیق و ترجمه برخی آثار در زمینه فرهنگ و تاریخ ایران، بنیادی را در دانشگاه کلمبیا (نیویورک) تاسیس کرد تا فرهنگ، زبان و تاریخ ایران را به شکلی اکادمیک به جهانیان بشناساند.
فکر ایجاد دائره المعارفی درباره ایران، از هنگامی که یارشاطر در دانشگاه کلمبیا به عنوان استاد تمام وقت شروع به کار کرد با او بود. او در این مورد طرحی تهیه کرد و آن را با اساتید و نویسندگانی که هر کدام تخصصی خاص در ارتباط با تاریخ و فرهنگ ایران داشتند درمیان گذاشت. او ابتدا در نظر داشت بودجه این کار را در آمریکا تهیه کند اما وقتی درسفری به ایران آن را با آقای هویدا که نخست وزیر وقت ایران بود مطرح کرد، هویدا از ایشان خواست این کار را ایران بر عهده بگیرد. و به این ترتیب این بنیاد در آغاز دهه 1970، با ده ها ویراستار، و نویسنده از سراسر آمریکا و اروپا، با کمک برنامه و بودجه ایران شروع به کار کرد.
در پی انقلاب ایران، جمهوری اسلامی بودجه ایرانیکا را چون بسیاری از پروژه های ایرانشناسی در خارج ایران قطع کرد. و باز به همت استاد یارشاطر بنیاد ملی علوم انسانی آمریکا، پذیرفت که مبلغی را برای ادامه کار ایرانیکا در اختیار این بنیاد بگذارد. یارشاطر در تمام سال های اشتغال در ایرانیکا چه قبل و چه بعد از انقلاب هیچ دستمزدی برای خود نخواست و برای تامین کمبودهای بودجه ایرانیکا مجموعه آثار هنری و تاریخی خود را به فروش رساند.
ایرانیکا بدون تردید بزرگترين و معتبرترين مرجع ايران شناسی در زبان انگليسی است، و از آن به عنوان جامع ترین پروژه ی ایرانشناسی یاد می شود.
به گفته استاد یارشاطر این پروژه پس از 44 سال کار مداوم، دو سال دیگر (2020) به اتمام خواهد رسید.
استاد یارشاطر علاوه بر کار ایرانیکا، ویراستاری سه جلد از «تاریخ ایران کمبریج» را بر عهده داشت و نویسنده ی شانزده جلد «تاریخ و ادبیات ایران» است.
یاد عزیز این شخصیت کم نظیر همیشه روشن باد.
