مزدک طاهری 

مخالفان تغییر و تحول و هواداران ایستایی جامعه دو دسته اند : 1- کسانی که وضع موجود به نفعشان است و دگرگونی در اوضاع منافعشان را به خطر می اندازد. امپریالیست ها ،حکومتیان و وابستگانشان از این دسته اند ونمی خواهند آب از آب تکان بخورد وتکانه ای در زندگی آنان رخ بدهد.
می گویند کسانی که با مشت های گره کرده دست به انقلاب می زنند ، پس از انقلاب با مشت های باز به گدایی خواهند رفت…
پر واضح است که می خواهند مردم را از هرگونه تغییر و تحولی بترسانند.” به وضع موجود بسازید ، اعتراض نکنید، انقلاب نکنید ، حتی توی سرتان هم زدند صدایتان در نیاید؛ چون زندگی تان از این هم بدتر خواهد شد …”
2- دسته دوم مردم عادی هستند که اسیر عادت ها و روزمره گی ها هستند، از هر گونه تغییر و دگرگونی وحشت دارند . می گویند انقلاب کردیم وضع مان بدتر شد، اگر دست به دگرگونی و انقلابی دیگر بزنیم زندگی مان  از این هم بدتر خواهد شد …
انقلاب در خلا رخ نمی دهد، بلکه مجموعه ای از عوامل درونی وبیرونی و بین المللی به هم پیوسته در شکل گیری انقلاب نقش دارند. آخوند ها در کشاکش سال های “جنگ سرد”به کمک و هدایت دشمن خونی خود (آمریکای جهان خوار) به قدرت رسیدند.
” اتاق های فکر” دنیای سرمایه داری از کارت اسلام گرایی بازی کردند واز اسلام برای وارد کردن “شوک” بهره بردند تا بحران نظام  سرمایه داری را کنترل کنند.

اما توفان انقلاب که راه بیفتد هیچ چیز جلودارش نخواهد بود. سیل که راه بیفتد همه را به همراه خود می برد.

اکنون به زمینه های انقلاب مشروطه می پردازیم. انقلاب مشروطه چند روزه و چند ماهه شکل نگرفت . میگویند نخستین جرقه های انقلاب مشروطه از ماجرای گران شدن قند و به چوب بستن بازرگانان توسط علاء الدوله در زمان مظفرالدین شاه قاجار زده شد.
ولی ریشه انقلاب مشروطه را در زمان هایی دورتر  بایدجستجو کرد. باید به دوره فتحعلی شاه برویم که به دلیل بی لیاقتی وی شیرازه کشور از هم پاشیده شد و بخش های بزرگی از کشور ایران جدا شد.
دوره فتحعلی شاه مقارن است با انقلاب کبیر فرانسه و ظهور ناپلئون. و تحولات بزرگ در کشور های اروپایی. در این دوره کشورهای انگلیس و روسیه فعالیت های خود را آغاز کرده بودند و ایران مورد چشمداشت دول اروپایی قرار گرفته بود.
رقابت های استعمارگران ایران را به عرصه کشمکش سیاسی کشانید؛ وزیان های جبران ناپذیری برکشور ما وارد کرد. و ذخایر بزرگ  کشورمان به دست استعمار گران افتاد.

در دوره فتحعلی شاه قاجار طبق پیمان نامه  ننگین “گلستان”  منطقه قفقاز وگرجستان ودربند و “بادکوبه”و”شیروان” و “قراباغ” و”شکی” و “گنجه ” برای همیشه از ایران کنده شد.  و  سپس طی “پیمان نامه خفت بار  ترکمن چای ”   سرزمین های “ایروان” و “نخجوان” به روس ها واگذار شد و حق کشتیرانی در دریای خزر از ایران سلب گردید . و روسیه دارای حقوق ” کاپیتولاسیون” در ایران گردید( یعنی اتباع روسیه از رسیدگی و محاکمه در دادگاه های ایران مصون شدند).
واین حقوق “کاپیتولاسیون” در زمان اعلیحضرت آریا مهر هم تکرار شد و این بار این حقوق کاپیتولاسیون به “آمریکایی” ها داده شد!! …  (کاپیتولاسیون یعنی مصونیت قضایی اتباع بیگانه).
پس از عهدنامه ترکمن چای ،” گریبایدوف” در مقام سفیر روسیه ، برای اجرای مفاد قرارداد به تهران آمد. ودو زن گرجی  به سفارت روسیه تزاری پناهنده شدند. گروهی از مردم به تحریک مجتهدی به نام “میرزا مسیح مجتهد” در 11 فوریه 1829 به سفارت روسیه حمله بردند و همه کارکنان را (به جز یک تن که گریخت) قتل عام کردند. وفتحعلی شاه ناچار به پوزش خواهی شد…

و درست در همین زمان  دگرگونی ها و تحولاتی که در پی انقلاب صنعتی و کشف قاره آمریکا در جهان رخ داده بود و باز هم در حال  رخ  داد ن بود ودخالت های آنان  در امور دیگر کشورها واز جمله در ایران ؛ و رقابت های بین قدرت های غربی و معادلات بین المللی و… همه این امور در بافت جامعه ما بازتاب می یافت.
ایران یک باره از اعماق قرون گذشته به میدان کشاکش های قدرت های تازه نفس جهانی پرتاب شده بود.
کشور ما میان  منگنه دو قدرت بزرگ استعماری روس و انگلیس دست و پا می زد.
سر خوردگی از شکست های پیاپی وناکامی ها و بیدادگری و خودرایی حاکمان  جامعه ی ایران را آبستن حوادث کرده بود.
عباس میرزا ولیعهد فتحعلی شاه، نخستین شخصیت حکومتی بود که نسبت به بیسوادی مردم واکنش نشان داد. وی ریشه ی واپس ماندگی را در ناآگاهی  و نادانی مردم می دانست و به خواسته و تشویق او گروهی از جوانان  به اروپا اعزام شدند.
عباس میرزا از جهان برفت و در زمان  فرزند او،یعنی محمدشاه ، میسیونر های مذهبی مدارسی به سبک نو در ایران تاسیس کردند.
با روی کار آمدن محمدشاه اوضاع جامعه باز هم رو به وخامت بیشتری گذاشت.” آقا خان محلاتی” رییس آیین “اسماعیلیه” در کرمان دست به  شورش زد.
نخستین روزنامه ایران به نام “کاغذ اخبار” در زمان محمد شاه به چاپ رسید.
در همین زمان محمد شاه قاجار تصمیم به جنگ و تصرف هرات(که حاکم آنجا اعلام استقلال از ایران کرده بود) می گیرد. انگلیسی ها پول کلانی به “محمد باقر شفتی” می دهند و “شفتی” فتوا می دهد که این جنگ جنگ اسلام نیست و مردم و نیروها رااز رفتن به جنگ منع می کند.
” سید محمد باقر شفتی” که از  زمان محمد شاه قاجار می زیست از نخستین فقیهانی بود که به لقب “حجت الاسلام” مشهور شد. تا پیش از این زمان اجرای حدود و اعدام توسط فقط حکومت انجام می شد. ولی در این زمان قدرت روحانیون بسیار زیاد گردید. “سید شفتی”  برای خود “دربار” و برو وبیایی داشت و بیش از هزار تن اوباش گنده لات و بزن بهادر در خدمت او بودند و به دست آن ها حدود الهی را اجرا می کرد. وجود وی در اصفهان اعمال نوعی حکومت دوگانه را در اصفهان ایجاد کرده بود.و در واقع نوعی حکومت در درون حکومت بود. هرگاه کسی می مرد ومال ومنالی از او بجا می ماند، لوتی ها و اوباش “شفتی” حاضر می شدند وتا” سهم امام” نمی گرفتند نمی گذاشتند مرده را به خاک   بسپارند…  در نسخه “لغت نامه دهخدا”(چاپ 1330) آمده است: ” … و چون” سید ” اقامه ی حدود را در زمان غیبت امام واجب می دانسته خود به امر به معروف و نهی از منکر و اجرای حدود قیام می نمود  و مدعی بوده است که حکم من در این قبیل مسایل به  عینه همان حکم حضرت صاحب الزمان است. عدد کسانی که ” سید شفتی” ایشان را در دوره ی سلطه خود در اصفهان ” تازیانه حد” زده از حساب بیرون است . وشماره کسانی که او به دست خویش به عنوان اقامه” حدود ” کشته تا یکصد و بیست تن نوشته اند…”
مجموعه این مسایل نا رضایی زیادی را در میان مردم به وجود آورده بود. و قیام “سید علی محمد باب”  پاسخی به این نا رضایی ها بود .” بابیان ” انقلابیون زمان خود بودند.
در جوامع فئودالی رهبری سیاسی و مذهبی به هم در آمیخته بود. سید علی محمد باب  پایه های استبداد مذهبی ناکار آمد را سست و متزلزل کرد و قدرت ونفوذ روحانیون را خدشه دار ساخت.
در قرون وسطی؛ مذهب مُهر و نشان خود را برهمه چیز  نقش می زند؛ وخیزش و قیام ها ی توده های مردم از قاعده بیرون نیستند و به شکل مذهبی بروز می کنند. جنبش بابیه نیز شکل مذهبی به خود گرفت.
اکثریت روحانیون با هر هر نوع نو آوری و تجدد از قبیل تاسیس مدارس مدرن، تاسیس چاپخانه، ایجاد راه آهن و کارخانه مخالف بودند.  آنان مردم را عوام و نادان می دانستند که باید طبق اصل شبان رمه گی توسط روحانیون راهنمایی شوند.
آیین باب درست در نقطه مقابل این اندیشه قد علم کرد. در آیین بابی روحانی وجود نداشت و این اندیشه دکان روحانیون  را  تخته  می کرد و کینه ی دین پیشگان را متوجه خود ساخت.
بابیان در “بدشت” مُهرهای نماز را بر روی هم چیده ، به عنوان نماد سر آمدن اسلام ، همه را شکستند.
آیین باب به دوران چندین سده انتظار مهدی موعود پایان داد. باب باور به تقدیر و سرنوشت  و گوشه گیری را منع می کرد. تا پیش از باب کسی را شهامت آن نبود که بر خلاف نظر مجتهدان مطلبی بگوید و … بابیان به باور های خرافی هزار ساله پشت پا زدند.و اندیشه و راهی نو در پیش چشمان مردم گذاشتند.
آنان به مردم آموختند که برای پیشرفت ونو سازی جامعه باید از مذهب و روحانیت گذر کرد.
دلایل گرایش گروه بسیار مردم به جنبش را می توان چنین بر شمرد: 1- رهایی از خودکامگی روحانیون
2- انقلاب صنعتی در اروپا و دگرگونی شرایط جهانی ؛ که زمینه گسترش سریع و بی سابقه بابیت را فراهم ساخت.

پس از محمدشاه ، ناصر الدین شاه در چنین دوران پر آشوبی به قدرت رسید. وی ضمن کشتارو سرکوب بی رحمانه ی بابیان و مخالفان، به یاری صدراعظم خود میرزا تقی خان امیرکبیر برای آرام کردن کشور  دست به پیراستن و آراستن جامعه و انجام  اصلاحات گسترده زد تا قدری از نا رضایتی ها بکاهد. تاسیس دارالفنون و … از مهم ترین اصلاحات انجام شده می باشد.
لازم به ذکر است که زمینه ی بسیاری از این اصلاحات پیشتر توسط اندیشمندان پایه گذاری شده بود. برای نمونه ؛ پیش از تاسیس    دارالفنون توسط” مرزا حسن رشدیه” در شهر تبریز دبستانی به شیوه  اروپایی دایر گردیده بود که درآن روش  دانش روز “فرنگی” آموزش داده می شد. مکتب داران و روحانیون با آن به مخالفت برخاستند و ملا های مکتب خانه ها که موقعیت خود را در خطر می دیدند به دبستان وی یورش برده وآن را ویران ساختند.  “رشدیه”  دل آزرده و ناامید به “باکو” کوچ کرد.
در دوران ناصرالدین شاه برتعداد روزنامه ها افزوده می شد، ولی روزنامه ها دولتی بودند و سانسور شدیدی بر آن ها اعمال می گردید. نخستین اداره”سانسور مطبوعات” در زمان ناصرالدین شاه تاسیس شد.
ناصرالدین شاه قاجار  برای تامین هزینه های سنگین دربار و سفرهای پر خرج خود به فرنگ  ناچار به دادن امتیازات بسیار به بیگانگان گردید.
مهم ترین این امتیازات عبارت بودند از: 1- امتیاز بانک شاهنشاهی  2- امتیاز بانک استقراضی روس  3- امتیاز تلگراف هند و اروپا  4- کشتیرانی در کارون  6- شیلات خزر و … که کشور را تا مرز مستعمره شدن پیش می برد.
در دهه 1850 م. بیش از 50% صادرات و واردات ایران در دست انگلیس بود.
در سال 1872م.امتیازهای زیر  برای مدت 70 سال  به “بارون جولیوس دو رویتر ” انگلیسی واگذار شد: 1- احداث راه آهن      2 – شبکه تلگراف 3- کشتیرانی در رودخانه ها 4- بهره برداری از معادن و جنگل ها  و… که مورد اعتراض امپراتور روس  قرار گرفت.
در سال 1269خورشیدی و در پی سفر سوم ناصرالدین شاه به فرنگ؛ امتیاز انحصار توتون و تنباکو به یک انگلیسی به نام “جرالد  تالبوت” برای مدت 50 سال  داده شد. وی کمپانی “رژی” را با سرمایه 650 هزار لیره تاسیس کرده بود. گروهی از بازرگانان ایرانی به انحصار تجارت توتون و تنباکو اعتراض کردند و  سپس در حرم شاه عبدالعظیم بست نشیتند.” میرزای شیرازی” نیز برعلیه این امتیاز فتوا داد.
مردم قلیان ها را شکستند و توتون وتنباکو ها را به آتش کشیدند.
شاه و دربار ناچار در برابر مردم کوتاه آمدند و قرار داد را لغو کردند.
در زمان ناصرالدین شاه؛  بریتانیا هم زمان با تصرف جزیره خارگ از ایران خواست “میرزاآقا خان نوری” را از صدارت برکنار کند ، یعنی دخالت آشکار بریتانیا در کلیه امور و حتی عزل و نصب وزرا.
و طبق” معاهده پاریس ” ایران ناچار شد از ادعاهای خود نسبت به هرات چشم پوشی کند.
در دهه 1850م. اعطای تحت الحمایگی از سوی دولت بریتانیا به رجال ایرانی و دخالت های مکرر سفرای بریتانیا در امور داخلی ایران ، ناصرالدین را خشمگین ساخته بود. حتی یک از باجناق های ناصرالدین شاه به نام میرزا هاشم نوری از سفارت بریتانیا پناهندگی گرفت و به همراه همسرش پروین خانم در مجاورت سفارت خانه گرفت. و در باب روابط عاطفی پنهان پروین خانم با  “چارلز موری ” وزیر مختار بریتانیا  شایعاتی بین مردم شدت گرفت.
به قسمی که  ناصرالدین شاه خشمگین شد وگفت: با این اوضاع من سر پرستی بر یک ده را به حکومت بر کشور ایران ترجیح می دهم.
همه روزه مشکلاتی دامنگیر مردم و کشور می شد وبرحکومت فشارهایی وارد می آمد. حکومت هم توان و یارای پاسخ گویی نداشت.
در دوره ی ناصرالدین شاه چندین بار کمبود و قحطی نان مردم به جان آمده را به ستوه آورد. در اسفند ماه 1239 خورشیدی(1861م) در تبریز زنی به نام “زینب پاشا” با سه هزار زن دیگر چوب به دست در بازار راه افتادند و کسبه را به بستن دکان و پیوستن به راهپیمایان وادار کردند.
حکومت قشونی از مراغه اعزام کرد ودر تیر اندازی 5 زن و یک مرد کشته شدند…
باری دیگر مردم به ستوه آمده درتهران نانوایی ها را غارت کردند و برای کشتن امام جمعه سر شناس  شهر ازدحام کردند.
ناصرالدین که برای شکار به جاجرود رفته بود ، پسین گاه به تهران باز می گشت که با همهمه و گریه وزاری زنان روبرو گشت.
در حدود پنج شش هزار زن چادری ،گِل به سر زده ، راه ورود کالسکه شاه وهمراهانش را بسته بودند.
شاه قول رسیدگی داد وبه سوی قصر رهسپار شد.
فردای آن روز شورش و بلوا بالا گرفت و برجمعیت نیز افزوده گشت. جمعیت به سوی ارگ شاهی یورش بردند. فراش ها وسربازان  نتوانستند از پیشروی آنان جلوگیری کنند. مردم در میدان بزرگ ارگ شاه گرد آمدند.
محمود خان، کلانتر پیر تهران ، می خواست از میان جمعیت بگذرد وبه قصر شاهی برود که مورد حمله مردم قرار گرفت وزخمی شد.ولی توانست خود را به قصر برساند.
شاه دستور داد طناب به گردنش بیاندازند و بکشند. وجسدش را به دم اسبی بستند ودر شهر گرداندند.
رییس صنف نانوایان و دو تن از افسران پلیس را نیز دستگیر کرده و بدون محاکمه به فرمان شاه گوش و بینی و زبانشان را بریدند…
برنانوایی ها نظارت بیشتری شد ونان به قیمت ارزان تری در دسترس مردم قرار گرفت.
شورش و اعتراض ها آرام گرفت. ولی  زیرخاکستر  آتش نا رضایی ها همچنان شعله ور بود.
سر انجام در سال 1275 خورشیدی آتش خشم مردم از آستین “میرزا رضا کرمانی” به در آمد و در حرم  شاه عبدالعظیم به شکل گلوله های سرب درسینه ناصرالدین شاه خالی گردید.

پس از ناصرالدین شاه ؛ مظفرالدین شاه به جای وی بر مسند حکومت نشست. واوضاع کشور نه تنها بهتر نشد که رو به وخامت هم  گذاشت. در دوره وی با پا در میانی امین السلطان (اتابک اعظم) عایدات گمرکات کشور به مبلغ 23 میلیون و پانصد هزار روبل به روسیه واگذار شد. واین پول هزینه سفر هفت ماهه مظفرالدین شاه به فرنگ گردید.
در سال 1280 خورشیدی امتیاز بهره برداری از نفت ایران به یکی از شهروندان انگلیسی به نام “ویلیام ناکس دارسی” واگذار شد. و پس از تلاش های گسترده نخستین چاه نفت در منطقه مسجد سلیمان به بار نشست. و سپس دولت انگلستان با خرید سهام دارسی مالک بی رقیب منابع عظیم نفتی ایران در جنوب گردید. نفت ایران نقش قاطعی در دوران جنگ نخست جهانی در تامین انرژی و سوخت لازم جهت ناوگان دریایی انگلستان داشت.
عین الدوله داماد مظفرالدین شاه به صدر اعظمی منصوب شد . و “مسیو نوز” بلژیکی ، مدیر امور گمرکات را وادار کرد تعرفه های گمرکی را افزایش دهد. به دنبال افزایش تعرفه گمرکی بازرگانان اعتراض و تحصن کردند. وشورش هایی در شهرها روی داد.  گران شدن قند  نیز بر نا رضایی ها افزود.
در سال 1284 خورشیدی در قوچان کشاورزانی که نتوانسته بودند مالیات خود را پرداخت کنند، حاکم آنجا سیصد دختر را در عوض مالیات از روستاییان گرفت. هر دختر به ازای دوازده من گندم به ترکمانان فروخته شد.
فروش دختران قوچانی باعث برانگیختن شور سیاسی وخشم مردم برضد بیداد گری های بی حساب و کتاب گردید.
حاکم تهران با تایید عین الدوله صدر اعظم مستبد ، هفده بازرگان را به جرم گران کردن قند به چوب بست. وگروهی از مردم و روحانیون به عنوان اعتراض به حضرت عبدالعظیم پناه بردند.
مظفرالدین شاه وعده ی بر کناری صدر اعظم و تشکیل عدالت خانه داد و تحصن پایان یافت. ولی چندی گذشت و وی به وعده ی خود عمل نکرد. نا آرامی ها بالا گرفت وبازاریان وگروه زیادی از مردم به سفارت انگلیس رفتند و در آنجا بست نشستند.
با گسترش نا آرامی ها”عین الدوله” ناچار به استعفا شد و” میرزا نصرالله خان مشیرالدوله” صدراعظم شد.
تحصن در سفارت انگلیس فرصت مناسبی را برای هدایت و خط دادن نهضت مشروطه توسط انگلیسی ها فراهم کرد. و به قول معروف انقلاب مشروطه در” دیگ پلو” سفارت انگلیس پخته شد.
همین بلا را در انقلاب 22 بهمن 1357 بر سر مردم وانقلاب آوردند. هزینه مخارج آیت الله خمینی ونزدیکانش در “نوفل لوشاتو” توسط “کارتر ” و”سازمان سیا” با چندین چک 150 میلیون دلاری پرداخت شد.  “ابراهیم یزدی”  یکی از رابط های این تماس ها بوده است.
“ریچارد کاتن” نخستین مامور “سیا”  در روز هفتم دی ماه در ویلای آیت الله خمینی   در “نوفل لوشاتو”  حضور یافت و با وی دیدار کرد.
ریچارد کاتن به زبان پارسی آشنایی داشت وی چهره ای آکادمیک و  نویسنده کتاب “ناسیونالیسم در ایران “بود. ریچارد کاتن درجوانی در برنامه ریزی کودتای مرداد1332 نقش داشت ودر سال 57 در انتقال قدرت از شاه به شیخ نقش برجسته ای داشت.
اما جاده صاف کن های امپریالیسم چه کسانی بوده اند؟ …
بیگانگان با چه ابزارهایی وچگونه در ما رخنه کرده اند؟ … جز به وسیله افراد خود فروش و وطن فروش؟
و برسر انقلاب 57 آن رفت که  می خواستند برود.
هدف بنیادی مشترک آمریکا و خمینی جلوگیری از گسترش نفوذ نیروهای انقلابی سکولار و چپ بود. وجه اشتراک خمینی با غرب در ضدیت با کمونیست ها و نیروهای انقلابی و ملی و دمکراتیک بود.
استعمارگران در کشورهای واپس مانده به دنبال وطن فروش ترین و مرتجع ترین و ضد انسانی ترین افراد می گردند و آن ها را برای انجام نیات خود به خدمت می گیرند. ستون پنجم امپریالیسم در بین به ظاهر خودی هاست.
واین ستون پنجم” اسب تروای” آمپریالیسم بود که در پوشش دین پیشگان به میهن ما وارد می شدند.
آنان با تبلیغات گسترده توسط امپریالیسم خبری و غول های رسانه ای که در اختیار دارند نوکران خود را به کره ماه می برند واز آنجا به مردم قالب می کنند!
و بدین ترتیب “مهندسی انقلاب” 1357 با توافق های پنهانی میان آمریکا وآیت الله خمینی و با محللی نهضت آزادی شکل گرفت.
تفاهم و توافق و اهداف مشترک بین آمریکا و خمینی درچند مورد خلاصه می شد: 1-تداوم صادرات نفت 2- مقابله باگسترش نفوذ اتحاد شوروی      3- جلوگیری از قدرت گرفتن نیرو های انقلابی و چپ(  فدایی، مجاهد، و…) 4- پیشگیری از فروپاشی ارتش       5- فرصت دادن برای عقب نشینی نظام سلطنتی به منظور حفظ ساختارهای آن .
واکنون که پس از سی و اندی سال  اسناد   و مدارک یکی یکی بیرون آورده و رو می شود قطعات پازل در کنار هم گذاشته می شود معمای آوردن خمینی و حمل ایشان با بالگرد ارتش وابسته به غرب به بهشت زهرا آشکار می شود.

خیزش مردم  در هفته ی آخر حکومت پهلوی همه ی معاملات و معادلات دربالا را به هم ریخت. قرار بود ارتش دست نخورده بماند. ولی مردم پادگان ها را تصرف کردند و شیرازه ارتش از هم پاشیده شد.
سیر حوادث و پتانسیل نیروهای انقلابی بسیاری از نقشه های آنان را نقش برآب کرد و حکومت برخاسته از انقلاب را ناچار به  اجرای موارد زیر کرد : 1- اخراج ده ها هزار مستشار آمریکایی 2- بستن پایگاه های جاسوسی رصد و شنود در مرز های شوروی  3- خروج از پیمان های نظامی مرتبط با ناتو( پیمان سنتو) و پیوستن به کشورهای غیر متعهد ها 4- اخراج و تعقیب مقامات وابسته به  رژیم پیشین 5- ملی کردن برخی صنایع ، و همه ی بانک ها و تجارت های کلان خارجی 6 – مصادره ی اموال شاه و درباریان،و شرکت های غربی 7- تصویب قوانین در جهت حمایت از بخش عمومی وتعاونی اقتصاد، کارگران و  کشاورزان و…
ولی با تثبیت قدرت جمهوری اسلامی یکی یکی به تعهدات خود به آمریکا فراتر از انتظار پاسخ گفت: 1- سرکوب و شکنجه و زندان  و اعدام انقلابیون و نیروهای چپ و سپس قتل عام هزاران زندانی سیاسی به مهم ترین بخش توافق ها جامه عمل پوشاند.2- حذف همه ی نیروهای  انقلابی و دگراندیش، نه تنها از قدرت بلکه از حضور سازمان یافته در اجتماع 3-  کمک به تحقق مهم ترین هدف استراتژیک آمریکا یعنی مقابله با نفوذ اتحاد شوروی و یاری رساندن به آمریکا در جنگ سرد 4- کمک به سرنگونی حکومت افغانستان و برسر کار آمدن طالبان  و…

در انقلاب مشروطه، در ابتدا خواسته مردم ،” عدالت خانه” و عدالت خواهی بود.
ولی با اوج گیری نهضت به تدریج محدود کردن قدرت شاه و” تشکیل مجلس” مطرح شد.
جنبش مشروطه خیزشی مردمی بود برای پیکار با خودکامگی و استبداد.

در واقع دستاورد انقلاب مشروطه را سه چیز می توان برشمرد: 1- ایجاد مجلس 2- حاکمیت قانون 3- مهار قدرت پادشاه.

سرانجام مظفرالدین شاه فرمان مشروطیت را در 14 مرداد 1285 خورشیدی امضاء کرد.

مجلس نخست در 14 مهرماه 1285 خورشیدی در تهران گشایش یافت ونمایندگان به تدوین قانون اساسی پرداختند.
نمایندگان مجلس نخست حقوقی در یافت نمی کردند. مهم ترین  اقدامات مجلس نخست :1- تدوین قانون اساسی 2- تاسیس بانک ملی
ترکیب نمایندگان مجلس مشروطه چنین بود: از 150 نماینده مجلس بیش از 60تن از نمایندگان بازرگانان و بزرگان اصناف ؛  پنجاه تن از فئودال ها و زمین داران و اعیان محلی  ورجال  و   25 تن از روحانیون و  بودند.
ترکیب طبقاتی و شغلی  مجلس شورای اسلامی در دوره  دهم به ترتیب زیر است: 1- نمایندگان دوره های پیشین مجلس 72 تن(25 درصد) 2- کارمند 64تن (22:2درصد) 3- استاد دانشگاه 50 تن (17:4 درصد) 4- بازنشسته 31تن(10:8 در صد) 5- فرهنگی 18 تن (6:3) 6- پزشک 18 تن (6:3 درصد)  7- وکیل و قاضی 9تن( 3:1 درصد) 8-مشاغل آزاد 5تن(1:7 درصد) 9 روحانی 5تن( 1:7 در صد) 10- سایر مشاغل 16تن (5:5 درصد) = جمع کل 288 تن
در جامعه مرد سالار زمینه برای حضور زنان در عرصه های اجتماعی و سیاسی کمتر فراهم بوده است.
زنان در بست نشینی ها(1285-1284خورشیدی) در تهران و دیگر شهرها نقش داشتند.
سردار “بی بی مریم بختیاری” با رشادت و دلیری به مبارزه با خود کامگی و استبداد پرداخت.و …
زنان گرچه در انقلاب مشروطه نقش داشتند ولی به مجلس راه نیافتند.
طاهره قره العین با مبارزه برضد تبعیض برعلیه زنان و حق آزادی بیان و مشارکت در زندگی اجتماعی و احقاق حقوق آنان نقشی به سزا داشت. وی را می توان نخستین زن در خاورمیانه دانست که آگاهانه کشف حجاب کرد.آن هم در دوره ای که حتی زنان دربار در” اندرونی”  و در پشت دیوارهای بلند حرمسراها زندانی بودند.
انقلاب مشروطه گرچه به دستاوردهای بزرگی رسید ولی نتوانست به همه ی خواسته ها و اهداف خود نایل شود. با وجود مجلس و  قانون اساسی بار دیگر خودسری و خودکامگی حاکم شد. فعالیت احزاب سیاسی مترقی ممنوع گردید. مطبوعات پیشرو در محاق
توقیف و تعطیلی افتادند. حقوق اقیت ها نادیده گرفته شد و …

در انقلاب 22 بهمن 1357 زنان نقش بسیاری داشتند ؛ ولی تعداد زنان راه یافته به نخستین دوره مجلس 4 تن بودند. جمع کل نمایندگان 327 تن بوده است.
اینکه دین پیشگان جمهوری اسلامی به رغم اندیشه های زن ستیزانه ، حضور زنان را در عرصه ی اجتماع تاب می آورند از چیست؟ امروزه این همه زن را در مسند استادی دانشگاه و آموزش و پرورش و نمایندگی مجلس و …راکه بر می تابند چیزی به جز ضرورت تاریخی نیست! و اگر قدرت داشتند همه ی زنان را به” اندرونی ها” می فرستادند.
در دوره پنجم مجلس زنان  بیشترین حضور را داشته اند. چهارده نماینده زن دراین دوره به مجلس راه یافتند.
تعداد مستشاران خارجی در دوره قاجاریه از جمله” مورگان شوستر ” از تعداد انگشتان دست بیشتر نبود. در دوره پهلوی اول به چند صد نفر رسید .
در دی ماه 1330 (ژانویه 1952) جمع مستشاران آمریکایی کمتر از ده تن بود؛ ولی پس از سقوط دولت دکتر مصدق ناگهان افزایش چشمگیری یافت.
طبق تحقیقات سنای آمریکا تعداد مستشاران آمریکایی از 16 هزار تن در سال 1350 خورشیدی به 24 هزار تن در سال 1354 افزایش یافت. و در سال 1356 خورشیدی تعداد مستشاران و تکنیسین های آمریکایی و اروپایی به 60000تن افزایش یافته بود.
در 13 مهرماه 1342 خورشیدی حق کاپیتولاسیون( لایحه مصونیت مستشاران و تبعه آمریکا) به تصویب مجلس رسید. ودر 21مهرماه 1343 مجدداً مورد تصویب نمایندگان دو مجلس سنا و شورای ملی قرار گرفت.

( منبع: یرواند آبراهامیان نویسنده کتاب ایران بین دو انقلاب).
حق کاپیتولاسیون نخستین بار در معاهده ترکمن چای در سال 1203خورشیدی در زمان فتحعلی شاه قاجار به روسیه داده شد.کاپیتولاسیون اصل حاکمیت و استقلال کشور را متزلزل می ساخت. ودر زمان محمد رضا پهلوی برای دومین بار به آمریکا داده شد.

ودر پایان تکرار می کنیم : انقلاب خواست و تمایل یک فرد یا یک گروه نبوده و نیست. انقلاب برخاسته از شرایط حاکم بر جامعه  است …

……………………..                                        ……………………………….
منابع:
1-ایران بین دوانقلاب – یرواند آبرهامیان
2- انقلاب مشروطه ایران – احمدکسروی
3- زمینه های اقتصادی و اجتماعی مشروطیت – رحیم رییس نیا
4- فراماسونری – اسماعیل رایین
5- تاریخ بیداری ایرانیان – ناظم الاسلام کرمانی – به اهتمام محمد رضا حسن بیگی.
6- و …
5- تاریخ بیداری ایرانیان – ناظم الاسلام کرمانی – به اهتمام محمد رضا حسن بیگی.
6- و ..