همنشین بهار :
خانم‌ها و آقایان محترم، خواهران و برادران عزیز، دوستان دانشور و فرهنگ‌ورز، سلام بر شما.
در مباحث پیشین، معاهده فینکنشتاین، قرارداد مُجمَل، عهدنامهٔ مُفَصّل عهدنامهٔ گلستان معاهده ترکمانچای و قراردادِ نوامبر ۱۸۱۴ (عهدنامهٔ تهران) اشاره شد، که بصورت مقاله، فایل صوتی و ویدئو، در سایت خودم موجود است. در این قسمت به قرارداد ارزنه‌الروم(ارزروم) – دو عهدنامه منعقد شده در سال‌های ۱۸۲۳ و ۱۸۴۷ میلادی میان ایران و امپراتوری عثمانی – می‌پردازم.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
تاریخ روابط سیاسی ایران و عثمانی به گذشته‌های دور برمی‌گردد و آغاز آن یک سده قبل از تأسیس سلسله صفوی است. برای امپراتوری عثمانی که خود را تنها نماینده جهان اسلام می‌دانست، تأسیس حکومت صفویه با داعیه‌های مذهبی که داشت، امری عادی نبود و از همان ابتدا زمینه را برای وقوع تنش بین دو کشور فراهم ساختند. طبیعت روابط دو قدرت همجوار، ادعاهای ارضی دو کشور و فزون‌طلبی دو طرف، عامل اساسی اختلاف بود، اما برای مشروعیت‌بخشیدن به تلاشها، اختلاف عقیدتی عَلَم می‌شد و سلطان سلیم برای مقابله با خطرات دولت قزلباش و حل مشکل مذهبی که با هواداری شیعیان آسیای صغیر از شاه‌اسماعیل به‌وجود آمده بود، راه جنگ با صفویه را در پیش گرفت و نیروهای دو کشور در چالدران روی در روی هم ایستادند و نتیجه این تقابل نابرابر شکست دولت صفوی بود.
