عهدنامه‌های ایران در عصر قاجار (8)

همنشین بهار :

مرغ خانه اُشتری را بی خِرد

رسم مهمانش به خانه می‌برَد

چون به خانه مرغ، اُشتر پا نهاد

خانه ویران گشت و سقف اندر فتاد

خانم‌ها و آقایان محترم، خواهران و برادران عزیز، دوستان دانشور و فرهنگ‌ورز، سلام بر شما. در مباحث پیشین، معاهده فینکنشتاین، قرارداد مُجمَل، عهدنامهٔ مُفَصّل عهدنامهٔ گلستان  معاهده ترکمانچای  قراردادِ نوامبر ۱۸۱۴ (عهدنامهٔ تهران) و قرارداد ارزنه‌الروم اشاره شد، که بصورت مقاله، فایل صوتی و ویدئو، در سایت خودم موجود است. در این قسمت به (Treaty of Paris (1857 معاهده پاریس می‌پردازم.

با عنوان معاهده پاریس، موارد زیر را هم داریم اما موضوع بحث ما نیست.

  • معاهده پاریس(۱۷۶۳) برای پایان دادن به جنگ هفت ساله و جنگ فرانسویان و سرخپوستان
  • معاهده پاریس(۱۷۸۳) برای پایان دادن به جنگ استقلال آمریکا
  • معاهده پاریس(۱۸۵۶) برای پایان دادن به جنگ کریمه، و –
  • معاهده پاریس(۱۸۹۸) برای پایان دادن به جنگ آمریکا و اسپانیا

این بحث همان‌طور که اشاره شد معاهده پاریس مربوط به ۱۸۵۷ بین ایران و بریتانیا است که موجب شد هِرات از ایران جدا شود.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

دست به دست‌شدن هِرات

هرات کجا واقع شده است؟ هِرات از طرف شمال به ولایت بادغیس و جمهوری ترکمنستان، از طرف جنوب به ولایت فراه، از طرف شرق به ولایت غور و از طرف غرب با ایران هم‌مرز می‌باشد و هم‌اکنون یکی از کلان‌شهرهای افغانستان، در غرب آن کشور است. پیش از کشف مسیر دریائی اقیانوس هند، هرات در گذرگاه جاده ابریشم قرار داشت و نقش بزرگی را در بازرگانی میان شبه قاره هند، شرق میانه، آسیای مرکزی و اروپا بازی می‌کرد.

این شهر در دورهٔ اعراب، همراه با نیشابور و مرو و بلخ یکی از چهار قسمت ایالت خراسان بود و بعدها مثل اکثریت مناطق دیگر خراسان با هجوم مغولان ویران شد. البته در دوره تیموریان به رونق رسید. بعدها شیبانیان(ازبک‌ها) بر آن مسلط شدند.

ادامه مطلب