شهباز نخعی
شمارش معکوس آغاز شده است. کمی بیش از سه هفته دیگر – 31 مارس 2015 -، سررسید آخرین تمدید مذاکرات هسته ای بین جمهوری اسلامی و 1+5 است و به نظر نمی آید که این بار دیگر تمدیدی درکار باشد. این هفته سفر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیراسراییل به ایالات متحده و سخنرانی او درتاریخ سه شنبه 3 مارس در نشست مشترک کنگره امریکا خبرهای دیگر تحت الشعاع قرارداد. این سخنرانی به ویژه ازاین نظر جدل برانگیز شد که دوهفته دیگر – 17 مارس – انتخابات زودرس در اسراییل برگزارمی شود و برخی از رقبای انتخاباتی نتانیاهو او را متهم می کنند که ازاین سخنرانی قصد بهره برداری انتخاباتی دارد.
نتانیاهو سیاستمداری کارکشته و کهنه کار است. او دراعلام برگزاری انتخابات زودرس به جز شکننده بودن ائتلافی که دولتش در رأس آن است، اجباری نداشته می توانست با کجدار و مریز تاسال 2017 برمسند قدرت بماند. ازاین رو، قماری که به آن دست زده می بایست حساب شده باشد. اگرچه، تغییر آرایش نیروها در عرصه سیاست داخلی اسراییل، ازجمله ائتلاف حزب چپ کارگر اسراییل با یک حزب راست میانه، که بخت آنها را برای پیروزی در انتخابات بالا می برد، می تواند حساب های آقای نتانیاهو را برهم بزند.
درعرصه سیاست خارجی نیز آشکار است که نتانیاهو قصد بهره برداری سیاسی از اکثریت یابی جمهوری خواهان در هردو مجلس نمایندگان و سنای امریکا را داشته و دارد و می کوشد با تشدید اختلافات بین دولت اوباما و کنگره امریکا جلوی آنچه که خود یک “توافق بد” می نامد را بگیرد
دراین نکته کمتر می توان تردید کرد که اسراییل از عملکرد دولت اوباما درمورد پرونده هسته ای جمهوری اسلامی ناراضی است. یک روز پیش از سخنرانی نتانیاهو در کنگره یعنی دوشنبه 2 مارس، باراک اوباما در گفتگو با خبرگزاری “رویترز” ضمن برآورد میزان احتمال رسیدن به توافق به کمتر از 50 درصد، به اختلاف نظر دولت خود با اسراییل اشاره می کند: «درخصوص نحوه جلوگیری از دستیابی رژیم ایران به سلاح هسته ای، اختلاف عمده ای با اسراییل داریم… هدف ما این است که اطمینان یابیم رژیم ایران برای دستیابی به توانایی ساخت سلاح هسته ای دست کم به یک سال زمان نیاز خواهد داشت». البته، این اختلاف نظر نه درباره اصل موضوع، بلکه درمورد چگونگی یافتن راه حل است. خانم سوزان رایس، مشاورامنیت ملی دولت امریکا می گوید: «دستیابی رژیم ایران به سلاح اتمی نه تنها تهدیدی برای اسراییل به شمار می رود، بلکه یک تهدید غیرقابل قبول برای ایالات متحده نیز هست». درعین حال، مشاور امنیت ملی دولت امریکا به قانونگذاران دارای اکثریت جمهوری خواه امریکا هشدار می دهد که به دنبال اعمال تحریم های جدید علیه رژیم تهران نباشند زیرا چنین اقدامی باعث خواهد شد روند دیپلوماسی فعلی به شکست کشیده شود.
روز پیش از سخنرانی در کنگره امریکا، نتانیاهو در نشست لابی هوادار اسراییل در امریکا (آیپک) سخنرانی کرد و هشدار داد که «توافق هسته ای با ایران موجودیت اسراییل را تهدید می کند» و افزود: «به عنوان نخست وزیر اسراییل من تعهد اخلاقی دارم که ازاین خطرات درحالی که هنوز زمان وجود دارد جلوگیری کنم. رهبران امریکا درمورد امنیت کشور خود نگران اند، رهبران اسراییل درمورد بقای کشور خود>>.
نتانیاهو روز سه شنبه 3 مارس سخنرانی خود را درنشست مشترک مجلس نمایندگان و سنای امریکا ایراد کرد. او دراین سخنرانی، به نقل از تارنمای “انتخاب” از جمله گفت: «اگر معامله ای که درحال شکل گرفتن است پیش برود و ایران شروط مذاکرات را بپذیرد، این توافق از توسعه سلاح های هسته ای ایران جلوگیری نخواهدکرد بلکه موجب خواهد شد که ایران سلاح های هسته ای زیادی را تولید کند». او همچنین گفت: «امروز ملت یهود با تلاش دیگری ازطرف ایران روبروست که می خواهد ما را نابود کند. ایران بر چهار پایتخت عربی و دو تنگه هرمز و باب المندب تسلط کامل دارد» و با گلایه تلویحی از دولت اوباما افزود: «یک سال است که می گویند توافق نکردن بهتر از یک توافق بد است، خب! این توافق یک توافق خیلی بد است و بهتراست که سرنگیرد». و سرانجام چنین نتیجه گیری کرد که: «اگر کسی فکرمی کند با توافق با ایران می تواند مشکل را به تأخیر بیاندازد، بهتر است تجدیدنظر کند، چون درآن هنگام با ایران خطرناک تر مواجه خواهیم بود».
اگر دریک مورد بتوان حق را به جانب باراک اوباما داد، این گفته او پس از سخنرانی نتانیاهو است که گفت: «هیچ چیز تازه ای دراین سخنرانی نبود»! به گزارش “اسوشیتد پرس”: «اوباما پس از خواندن متن سخنرانی نتانیاهو گفت که او باوجود مخالفت با توافق نهایی هسته ای با ایران، هیچ راه جایگزینی را درسخنان خود پیشنهاد نکرد. اوباما افزود: هیچ چیز تازه ای دراین سخنرانی نبود. درواقع، پیشنهاد نتانیاهو به جای توافق با ایران، عدم توافق است». اوباما همچنین گفت: «سخنان نتانیاهو مشابه سخنان گذشته او به هنگام توافق اولیه ژنو با ایران در نوامبر سال 2013 بود. تمام پیش بینی های نتانیاهو در آن هنگام غلط از آب درآمد و ایران به رغم ادعاهای او به قرارداد و توافق اولیه ژنو پایبند ماند و فعالیت های هسته ای خود را در چهارچوب توافق ژنو محدود کرد».
چنان که در آغاز نوشتار گفته شد، بنیامین نتانیاهو سیاستمداری کارکشته و کهنه کار است که بعید می نماید بی گدار به آب بزند. ایراد سخنرانی جنجالی و بی محتوای او در کنگره امریکا می تواند حساب شده و زدن چند نشان با یک تیر باشد: هم خرده حساب های ناشی از عملکرد ناگوار اوباما در 6 سال گذشته را تسویه می کند، هم خود را درکنار جناح پیروز جمهوری خواه که به احتمال قوی برنده انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 نیز خوهد بود قرارمی دهد، هم جناح راست اسراییل را که درحال حاضر درموضع ضعف و دچار تفرقه و تشتت است پشت سرخود یک پارچه می کند، هم خود را از پذیرش شرایط توافق احتمالی معاف می کند و هم با پیروزی در انتخابات زودرس 17 مارس برمسند قدرت ماندن خود را تا سال 2019 تداوم می بخشد.
آنچه که می تواند این حسابگری های زیرکانه را برهم زند و غلط ازآب درآورد، آرایش نیروهای سیاسی در انتخابات پیش رو است. اگر جناح چپ اسراییل به رهبری حزب کارگر که با راست میانه ائتلاف کرده، بتواند در انتخابات دست بالا را پیدا کند و جناح راست را پس بزند، که برپایه نظرسنجی های اخیر چنین امری بعید نیست، درآن صورت حسابگری های نتانیاهو اشتباه ازآب در می آید و او بازنده این قمار سیاسی می شود!
13 اسفند 1393
منبع:پژواک ایران
