دکتر محمود مسائلی :

طرح موضوع

هرگاه دیکتاتوری سایه شوم و سیاه استبدادی خود را بر سر جوامع می افکند، بطور طبیعی با واکنش های مردمی که از رنجهای خیره سری حاکمان به ستوه آمده اند، مواجه می شوند. هرگاه استبداد تلاش کند تا همه ارکان جامعه و ابعاد  زندگی مردم را تحت کنترل خود گرفته و ضرورت احترام به حقوق بشر و آزادی های اساسی را انکار نماید، استبداد رای خود را با اقتدار گرایی می آمیزد. در این شیوه زمامداری، نه تنها حاکمان بلکه مردم نیز (البته گروه های وابسته) به سوی تمایلات روانشناختی سادیستی و مازوخیستی کشیده می شوند. اما توان بسیج عمده مردم در برابر اهداف خود را ندارند. اگر اقتدارگرایان از طریق  آیین های قدرتمند مانند مذهب و زبان حزبی خاص خود (مانند سوسیالیسم ملی آلمان نازی) بتوانند بخش بزرگی از جامعه را تحت کنترل خود قرار داده و با تلاش برای سلطه بر افکار و اندیشه های مردم  حکومتی یک دست به وجود آورند، ویژگی تمامیت خواهی به اقتدارگرایی و استبداد رای نیز افزوده می شود. و هرگاه همه هرم های قدرت در خدمت رهبران خود-خوانده مذهبی قرار گیرد، تمامیت خواهی ویژگی دیگری نیز به خود می گیرد که می توان آنرا فاشیست مذهبی خواند. در مقایسه با مدل های فاشیستی پیشین، امروزه شکل خاصی از این نوع حکومت بر ایران احاطه کرده است که یک ویژگی دیگر را نیز به موجودیت سیاه خود می افزاید؛ و اینچنین است که باید حکومت اسلامی ایران را به عنوان “حکومت بدترین ها خواند”[1]. به نظر این نویسنده، و بر اساس مطالعات عمیق در نظریه های دولت در اندیشه سیاسی، نظام اسلامی حاکم بر ایران امروز، تنها مصداق حکومت بدترین هاست زیرا می کوشد تبهکاری ذاتی خود را با رجوع به مبانی مذهبی توجیه نماید. بنابراین ترکیب استبداد رای، اقتدارگرایی روانشناختی، تمامیت خواهی، و فاشیسم مذهبی، در ترکیبی پیچیده و نا مبارک سایه سیاه خود را بر سر مملکت انداخته است. ماحصل حکومت بدترین ها، و در عین حال فاسد ترین تبهکاران، چیزی بجز ویرانی و تباهی برای مردم و آتش تفرقه و جنگهای شبکه ای فرساینده برای منطقه نبوده است.  

[1]  برای مطالعه بیشتر به یک سری از مقالات این نویسنده که در سایت آگورا ایران آکادمیا به چاپ رسیده و سپس در رسانه میهن بازنشر شده اند مراجعه نمایید. اصل مقالات در سایت اندیشکده بین المللی نظریه های بدیل و مرکز مطالعات عالی حقوق بشر و توسعه دمکراتیک نیز قابل دسترسی است.  

ادامه مطلب

فایل تصویری همین مقاله